برخی از موفق‌ترین شخصیتهای دنیا بهترین آثار خود را در کافه ها خلق کردهاند. پابلو پیکاسو، جی‌کی رولینگ، سیمون دوبوار ، ژان پل سارتر و باب دیلان؛ شخصیتهای نامدار سراسر جهان از نقاش و ترانه سرا گرفته تا فیلسوف و نویسنده طی قرون مختلف خلاقیت‌شان پشت میزهای کافه شکوفا شده است.
البته به دلیل شیوع بیماری کووید-۱۹ دیگر نمی‌توانیم ساعت‌ها در یک اتاق دنج مملو از آدم بنشینیم و آرام آرم قهوه‌مان را بنوشیم.
اما واقعیت این است که کافه ها از بسیاری جهات خلاقیت ما را تحریک می‌کنند و این اتفاقی است که در محیطهای کاری و خانه‌ها نمی‌افتد. تحقیقات نشان می‌دهد، محرکهای موجود در این مکان‌ها آن‌ها را به محیط‌هایی تاثیرگذار برای کار کردن تبدیل می‌کنند. ترکیب سر و صدا، ازدحام گاه و بی‌گاه جمعیت و تنوع بصری می‌تواند با ایجاد میزان کافی از حواس‌پرتی، هوش و خلاقیت‌مان را به حداکثر برساند. ( بنابراین مسأله فقط آن قهوه اسپرسوی دوبل نیست.)
مکانی شلوغ و پرسر‌وصدا اما خوشایند
برخی از ما به محض نشستن در محیطهای عمومی و شروع به کار، هدفون به گوش‌هایمان می‌گذاریم، اما دانشمندان سال‌هاست می‌گویند، صدای پس‌زمینه می‌تواند برای تفکر خلاق ما مفید باشد.
مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۲ در مجله کانسیومر ریسرچ چاپ شد، نشان داد صداهای محیطی در اندازه کم تا متوسط در مکان‌هایی مثل کافه می‌تواند، باعث تقویت خلاقیت شود. بنابر این، مطالعه وقتی به دلیل وجود محرکهای محیطی حواس‌مان کمی از کار پرت میشود، توانایی تفکر انتزاعی در ما افزایش می‌یابد و در نتیجه ایده‌های خلاقانه بیشتری هم شکل خواهند گرفت.
به این ترتیب موسیقی جاز با صدای ملایم، صحبت‌های آرام افراد حاضر در کافه و صدای ضربات کافه‌چی وقتی می‌کوشد قهوه را از دستگاه آسیاب خارج کند نه تنها مزاحم نیستند بلکه حتی می‌توانند به شما در خلق شاهکار بعدی‌تان کمک کنند.
نکته مهم دیگر این است که کافه‌ها پر هستند از افرادی که به دلیلی مشابه با ما به آنجا آمده‌اند و این مثل یک محرک عمل می‌کند. نتایج یک مطالعه که سال ۲۰۱۶ انجام شد این ایده را تایید می‌کند. پژوهشگران از شرکت‌کنندگان خواستند کنار هم پشت یک کامپیوتر بنشینند و روی یک صفحه نمایش واحد تکلیفی را انجام دهند. این مطالعه نشان داد ” وقتی تکلیفی را در کنار فرد دیگری انجام می‌دهید که برای آن انرژی زیادی صرف می‌کند، شما هم وادار خواهید شد مثل او عمل کنید.”
سانکی لی، استاد‌یار تئوری و استراتژی سازمانی در دانشکده بازرگانی دانشگاه کارنگی ملون پنسیلوانیا می‌گوید: “این درست شبیه به رفتن به باشگاه برای ورزش کردن است.
تنوع بصری
مساله‌ای که می‌تواند کار کردن از خانه (یا اداره) را برایمان سخت کند، محیط بصری آن‌ها است. ما اغلب روی یک صندلی مشخص می‌نشینیم و به همان چهار دیوار همیشگی اطراف‌مان نگاه می‌کنیم.
لی می‌گوید: ” محرک بصری نحوه دکوراسیون دفتر کار بر روند تفکر خلاق افراد موثر است. این پدیده تفکر خلاق همگرا نام دارد. ” او در تحقیقات خود دریافت که تنوع بصری به حل مشکلاتی کمک می‌کند که ” راه‌حلی مطلوب برایشان وجود دارد اما مستلزم این است که خارج از چارچوب فکر کنید.” لی سعی کرد با نصب چراغ‌های نئون به دیوارهای اتاق کارش در خانه در طول همهگیری این موضوع را بررسی کند. اما کمی بعد متوجه شد این اسباب و لوازم غیرعادی به سرعت عادی و خسته‌کننده می‌شوند. با این وجود در کافه‌ها به طور کلی محرکهای بصری بسیار زیادی وجود دارد ( و رفتن به کافه‌های مختلف می‌تواند تنوع بیشتری هم ایجاد کند.)
فضای غیررسمی
کارشناسان می‌گویند: نشستن در کافه می‌تواند به گروه‌های کاری هم در ایده‌پردازی و همین‌طور ایجاد احساس دوستی و اعتماد کمک کند.
اسمیت می‌گوید: ” جلسات کاری که از طریق پلتفرم‌های دیجیتال انجام می‌شوند، حال و هوایی رسمی را القا می‌کنند. اما در مقابل، ملاقات‌‌هایی که در کافه‌ها صورت می‌گیرند، فضایی غیررسمی دارند.” در این مکان‌ها انواع و اقسام محرکهای دیداری و شنیداری وجود دارد که می‌توانند برای گروه‌های کاری مفید باشند؛ محرک‌هایی که اپلیکیشن‌هایی نظیر زوم یا سالن‌های رسمی ملاقات در ادارات فاقد آن هستند.
فضاها یا پلتفرم‌های مجازی مخصوص جلسات اداری علاوه بر این با محدودیت‌های دیگری هم همراه هستند. کلی هیز مک‌آلونی، مدیر گروه طراحی محوطه دانشگاه در دانشگاه بوفالو در نیویورک و یکی از همکاران اسمیت در تالیف مقاله مربوط به تاثیر کافه‌ها بر عملکرد بهتر افراد، می‌گوید: ” برای این که یک نفر را در کافه ملاقات کنیم، نیازی به برنامه کاری نداریم اما این بخشی جدا‌نشدنی از جلسات حضوری یا مجازی از قبل برنامه‌ریزی شده است که می‌تواند خلاقیت را نابود کند.”
و اما قهوه
در حالی که کووید-۱۹ هنوز هم در بیشتر کشورها در حال تاخت و تاز است، کار کردن در کافه برای عده زیادی همچنان بسیار دور از دسترس به نظر می‌رسد.
طی یک سال گذشته، همه ما مجبور شده‌ایم راه‌هایی برای مفیدتر کردن کارمان از خانه بیابیم. بنابر نظرسنجی که شرکت مدیریت شبکه‌های اجتماعی “بافر” برای گزارش سال ۲۰۲۰ خود از وضعیت دورکاری میان ۳۵۰۰ نفر کارمند دور کار انجام داد، ۸۰ درصد از افراد ترجیح می‌دهند به جای فضاهای کار مشترک یا کافه‌ها در خانه کار کنند. این آمار شاید بسیار زیاد به نظر برسد اما در واقع با ارقام مربوط به سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تفاوت چندانی ندارد. این نشان می‌دهد ظاهرا قرنطینه باعث افزایش علاقه کارمندان به دورکاری نشده و عطش کار در محیطهای عمومی حتی بعد از یک سال فاصله‌گذاری اجتماعی همچنان وجود دارد.
لی معتقد است مردم ” در گذشته جنبه‌های مثبت کار در کافه‌ها را تجربه کردهاند” و ” اثر کافه” به احتمال زیاد ما را از دفاتر کارمان در خانه بیرون خواهد کشید. او می‌گوید: “هیچ شکی در این رابطه وجود ندارد، ما به شرایط قبل باز خواهیم گشت.”
اما حتی اگر دورکاری برای مدتی طولانی ادامه داشته باشد، مزیت‌های کار کردن از کافه به اندازه‌ای زیاد است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و به اعتقاد اسمیت احتمالا در آنجا ” قهوه‌های بهتری” هم نصیب‌مان خواهد شد. مطالعات بسیاری نشان می دهد که قهوه می تواند به بهبود عملکردهای مختلف مغز شامل: خلق و خو، حافظه، سطح انرژی، هوشیاری، زمان واکنش و همچنین عملکرد شناختی عمومی کمک کند.آری؛ قهوه ای به سیاهی جهنم، به قدرتمندی عشق و به شیرینی بهشت حتما می تواند ذهن خلاق شما را روشن تر کند.
