از ایستگاه فضایی بین المللی ISS چه می دانید؟
از ایستگاه فضایی بین المللی ISS چه می دانید؟ | احتمالا شما نیز بارها و بارها نام ایستگاه فضایی بین المللی را شنیده باشید. ممکن است این نام را از تلویزیون در اخبار یا مستندها شنیده باشید یا در اینترنت مطالبی درباره آن خوانده باشید. افراد بسیاری هستند که هیچگونه آشنایی با ایستگاه فضایی بین المللی نداشته و تنها نام آن را شنیده اند و برخی نیز تنها می دانند یک سازه معلق در فضا است. ایستگاه فضایی بین المللی بزرگ ترین و گران ترین سازه دست بشر است که با همکاری چندین کشور طراحی، ساخته و با اهداف مهم به فضا فرستاده شده است. اگر شما نیز کنجکاوید که از این سازه بیشتر بدانید، با مجله خبری این هفته همراه باشید تا در ادامه با آن آشنا شده و اطلاعات جالب و مفیدی از آن را بخوانیم.
ایستگاه فضایی بین المللی چگونه ایجاد شد؟
ایستگاه فضایی بین المللی یا International Space Station به اختصار ISS یک پروژه چند ملیتی و همان طور که گفته شد بزرگ ترین سازه ساخت دست بشر است که به فضا فرستاده شده است. این ایستگاه فضایی، محصول همکاری مشترک چندین کشور بوده و چند ملیتی است. سازمان ناسا، سازمان فضایی روسیه، سازمان فضایی اروپا، سازمان فضایی ژاپن و سازمان فضایی کانادا در طراحی، ساخت و ارسال این پروژه عظیم به فضا مشارکت داشته اند. طراحی و مراحل ساخت اصلی این ایستگاه فضایی بین سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ بوده است، اما این روند همچنان نیز ادامه داشته و این ایستگاه هم اکنون روند تکمیلی خود را می پیماید.
ایستگاه فضایی بین المللی ISS نتیجه چندین پروژه جداگانه فضایی کشورهای مختلف بوده که در سال ۱۹۹۸ با چند هدف در کنار یکدیگر قرار گرفته و منجر به تولد این ایستگاه شد. هسته اولیه ایستگاه فضایی بین المللی، زاریا نام دارد که ساخت روسیه بوده و در سال ۱۹۸۸ یا ۱۳۷۷ از پایگاه فضایی بایکونور به مدار زمین ارسال شد. بخش های بعدی ISS بخش آمریکایی یونیتی و بخش روسی زیوزدا هستند که همان سال ۱۹۹۸ و ۲۰۰۰ به فضا پرتاب شده و به قطعه زاریا متصل شدند.
با اتصال این سه بخش به هم، امکان زندگی و اقامت در ایستگاه فضایی بین المللی فراهم شده و در پی آن نیز یک تیم سه نفره متشکل از دو فضانورد روس و یک فضانورد آمریکایی به این ایستگاه وارد شدند. در واقع ایستگاه فضایی بین المللی فرزند چندین پروژه فضایی مختلف است که قبلاً توسط کشور های مختلف برنامه ریزی شده بود. از جمله این برنامه ها می توان به ایستگاه فضایی میر-۲ روسیه، ایستگاه فضایی آزادی آمریکا، آزمایشگاه فضایی کلمبوس اروپا و آزمایشگاه فضایی کیبو ژاپن اشاره کرد.
ایستگاه فضایی بین المللی کجاست؟
همان طور که از نام آن پیداست، ایستگاه فضایی بین المللی در فضا و بالا سر زمین قرار گرفته است. ISS در مدار نزدیک زمین و در ارتفاع ۳۳۰ تا ۴۳۵ کیلومتری از سطح زمین قرار دارد. این ایستگاه با سرعتی معادل ۲۷۶۰۰ کیلومتر در ساعت به دور زمین می چرخد. سرعت این ایستگاه به اندازه ای است که در ۹۰ دقیقه می تواند یک دور کامل به دور زمین زده که در نهایت در یک شبانه روز یا ۲۴ ساعت تقریبا ۱۶ دور به دور زمین می زند. ISS به ماژولی به نام موتور های زیوزدا مجهز است که وظیفه اصلی آن ها تنظیم ارتفاع ایستگاه از زمین می باشند. با استفاده از این موتورها، آی اس اس مدار خود را بین ۳۳۰ تا ۴۳۵ کیلومتری سطح زمین حفظ می کند. جرم این سازه در حدود ۴۲۰ هزار کیلوگرم است که همان طور که گفته شد در چند مرحله به فضا پرتاب و به هم متصل شده اند.
ایستگاه فضایی بین المللی چه کار می کند و چه اهدافی به دنبال دارد؟
اهداف مختلفی از طراحی، ساخت و ارسال این سازه به فضا وجود داشته است. البته بزرگ ترین هدف جاری در این پروژه عظیم را می توان میل سیری ناپذیر انسان به شناخت دنیای اطراف خود و یک قدم بزرگ از آن ها برای اکتشافات بیشتر فضایی و آینده این گونه دانست.
آزمایشگاه فضایی
آی اس اس یک آزمایشگاه فضایی برای انجام پژوهش‌های نوین است. بسیاری از آزمایش ها و بررسی ها، به دلیل وجود جاذبه و برخی شرایط زیستی و محیطی دیگر بر روی زمین امکان پذیر نبوده یا با سختی هایی به همراه است. از همین رو آی اس اس به عنوان یک آزمایشگاه فضایی می تواند مکان مناسبی برای این آزمایش ها باشد
رصدخانه
یکی از مهم ترین اهداف انسان در ورود به فضا، شناخت ناشناخته های آن و آشنایی با این فضای بی کران است. ایستگاه فضای بین المللی می تواند به عنوان یک رصدخانه دائمی، برای رصد کردن زمین، خورشید، منظومه شمسی و حتی کیهان به کار رود. همچنین آی اس اس می تواند در چرخش به دور زمین، از سطح زمین عکسبرداری و فیلمبرداری کرده و اطلاعات مفیدی به دست آورد.
مرکز حمل و نقل مداری و تعمیر
به شکل ساده می توان آی اس اس را یک مرکز بین راهی فضایی دانست که در آن می توان فضاپیما ها، بار ها و قطعات گوناگون را گردآوری کرد، مونتاژ و تنظیم کرده و مجددا روانه مقصد کرد. ایستگاه فضایی بین المللی همان طور که از نام آن پیداست یک ایستگاه فضایی برای خدمات رسانی در امور مختلف فضایی می باشد. سرویس، نگهداری و تنظیم فضاپیما ها و ماهواره های در گردش به دور زمین نیز در این ایستگاه انجام می شود.
مرکز ساخت و ساز و مونتاژ سازه های فضایی
آی اس اس همچنین می تواند به عنوان محلی برای برای طراحی، ساخت و مونتاژ سازه های فضایی دیگر به کار رود.
پژوهش های فضایی
آی اس اس علاوه بر کارکردهای عملی، محل بسیار مناسبی برای تحقیق و پژوهاش های فضایی، توسعه علوم مهندسی فضا و فناوری های فضایی بوده و می تواند به عنوان یک مرکز تحقیقاتی فعالیت های قابل توجهی در این زمینه انجام دهد.
هم اکنون ایستگاه فضایی بین المللی به عنوان خانه دوم کوچک انسان در فضا شناخته می شود که شروع ورود انسان به فضا و دستیابی به دستاورد های بیشتر و بهتری در فضا است. آی اس اس ماموریت های مختلف و وظایف متعددی بر عهده دارد که انجام آن ها و فعالیت مداوم آن نیازمند هزینه های هنگفتی است که کشورهای عضو و شریک در این پروژه عظیم آن ها را پرداخت کرده تا به آینده انسان خدمت کنند. این هزینه ها و فعالیت آی اس اس نتایج بسیار خوبی به همراه داشته و به خودی خود قدمی مثبت و تجربه ای قابل توجه در اکتشافات بعدی فضایی و حتی ارسال انسان به فضا است که می تواند در فعالیت های بعدی فضایی انسان ها بسیار موثر باشد.
ایستگاه فضایی بین المللی از چه بخش هایی تشکیل شده است؟
همان طور که گفته شد، آی اس اس از بخش های مختلفی تشکیل شده که هر کدام از این بخش ها یک دارند. واحد در واقع به بخش هایی گفته می شود که برای فعالیت این سازه حیاتی و مهم می باشند. به عنوان مثال بخشی که فضانوردان در آن زندگی می کنند یک واحد است. ماژول هایی که بخش هایی مختلف آی اس اس را به یکدیگر متصل می کنند نیز گره یا Node نام دارند.
همان طور که احتمالا توجه کرده اید، در اطراف آی اس اس، تعدادی صفحات خورشیدی عظیم قرار گرفته است که انرژی خرشیدی را دریافت کرده و به برق تبدیل می کنند. چند بازوی روباتیکی نیز در بدنه این دستگاه وجود دارد که در ساخت ایستگاه، تعمیر قطعات و حرکت دادن فضاوردان برای بررسی ها یا راه پیمایی های فضایی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین این ایستگاه از درگاه اتصال برخوردار است که فضاپیماها به آن متصل شده و با استفاده از آن، فضانوردان و تجهیزات بین ایستگاه و فضاپیما مبادله و جا به جا می شوند.
اردوی ایستگاه فضایی بین المللی چیست؟
اردو یا Expedition به گروهی از فضانوردان گفته می شود که به ایستگاه فضایی سفر و برای مدتی و با اهدافی مشخصی در آن اقامت می‌کنند. هر اردو شامل سه فضانورد می شود و مدت زمان اقامت آن ها معمولاً حدود ۶ ماه به طول می انجامد. بسته به توافق بین کشور های حاضر در این پروژه و برنامه های مختلف، برخی از اردوها از فضاپیمای سایوز و برخی از شاتل فضایی برای رفتن به آی اس اس استفاده می کنند. در پایان نیز سه فضانورد با فضاپیمای ارسال شده به زمین بازگشته و جای خود را به فضانوردان جدید می دهند. تا کنون بیش از ۲۰۰ سفر فضایی در قالب اردوهای متعدد به آی اس اس منتهی شده است.
آینده آی اس اس
آی اس اس تا سال ۲۰۲۸ میلادی در حالت عملیاتی باقی می ماند؛ اما از سویی دیگر ناسا احتمالاً تا سال ۲۰۲۴ با پروژه قطع همکاری کرده و از آن کنار خواهد رفت. روسیه منتظر است تا در صورت قطع همکاری و کنار کشیدن ناسا از این پروژه، مدیریت آن را بر عهده بگیرد. تصمیم بر سر خرج بودجه های کلان بر روی آی اس اس در سال ۲۰۱۴ برای مدتی در مجلس آمریکا مطرح شده بود که سرانجام کنگره در همان سال اعلام کرد که ایستگاه فضایی بین‌المللی را در سال ۲۰۲۴ بازنشسته کرده و از آن پس بودجه ای به آن اختصاص نخواهد داد. در حدود ۴ سال دیگر تکلیف یکی از گران ترین پروژه های مهندسی و سازه های دست بشر مشخص خواهد شد.
