پوکی استخوان یا بیماری خاموش چیست؟ | پوکی استخوان و ترد و شکننده شدن آن یکی از بیماری های خاموش رایج در بسیاری از افراد است که معمولاً بر استخوانهای هر فرد تاثیر گذاشته و باعث می شود که استخوان های بدن از حالت محکم و مقاوم بودن به حالت ترد و شکننده بودن تغییر کند.
در پوکی استخوان کلیه استخوان های بدن حالت متخلخل و سوراخ دار پیدا می کنند که همین حالت باعث می‌شود استحکام کلیه استخوان ها از بین برود. البته در اکثر موارد ناحیه های خاصی از بدن مانند لگن ها، پاها و دنده ها پوکی بیشتر دیده می شود.
لایه‌های درونی استخوان ها معمولاً حالت کاملاً مقاوم داشته و به صورت کندوی عسل محفظه های کوچک و درهمی دارد که همین باعث شده که استخوان ها کاملا حالت متراکم و فشرده پیدا کنند. معمولاً در اثر گذشت زمان، پیری، کهولت سن و همچنین وضعیت تغذیه نامناسب، اندازه این فضاها کم کم بزرگ می شود به شکلی که به صورت فضاهای توخالی در می‌آید که کاملاً شکننده است. از آنجایی که یکی از عوامل ابتلا به بیماری پوکی استخوان یا بیماری خاموش همان تغذیه ی نامناسب و عاری از مواد مغذی است لذا ممکن است این بیماری در کلیه سنین اعم از پیر و جوان دیده شود.
معمولاً تمامی افراد در هر سن و سالی می توانند دچار پوکی استخوان شوند اما این بیماری بیشتر در زنان یائسه و میانسال دیده می شود. در آمریکا بیش از ۵۵ میلیون نفر دچار پوکی استخوان و یا در معرض ابتلا به آن هستند. افرادی که به پوکی استخوان دچارند ممکن است در حال انجام فعالیت های روزانه آسیب ببینند و یا دچار شکستگی شوند. در واقع حین انجام کارهای ساده ای مانند راه رفتن و یا ایستادن ممکن است شکستگی داخلی در بدن آنها به وجود آید این گونه افراد معمولاً در خطر شکستگی لگن یا شکستگی استخوان های دنده قرار دارند. بیشترین آسیب دیدگی معمولاً در افرادی که دچار پوکی استخوان هستند در ناحیه ستون فقرات، مچ دست و پا، باسن و دنده ها رخ می دهد.
اگر می خواهید که در رابطه با این بیماری خاموش بیشتر بدانید می توانید با این مطالب در مجله این هفته همراه ما باشید.
علائم ابتلا به پوکی استخوان کدامند؟
معمولا در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری هیچگونه عارضه ی خاصی وجود ندارد. این بیماری معمولاً هیچ گونه علائم اولیه نداشته و هنگامی مشخص می شود که پوکی استخوان ها در اندام های بدن زیاد شود و یا به اصلاح بیماری پیشرفت کند. اما در موارد نادری ممکن است این بیماری با برخی از علائم خاص پدیدار شود.
علائم نادر بیماری پوکی استخوان عبارتند از:
- ضعف عمومی و کلی بدن
- ناخن های بسیار شیاردار و شکننده
- عقب رفتگی لثه های دندان ها
اما به طور کلی اگر علائم خاصی ندارید اما خانواده ی درجه یک تان دچار پوکی استخوان هستند حتما باید بعد از سن ۴۰ سالگی تراکم استخوانهای خود را بسنجید و از لحاظ مقاومت و محکمی آنها مطمئن شوید.
علائم پوکی استخوان شدید کدامند؟
به طور کلی عدم درمان و تشخیص به موقع بیماری پوکی استخوان باعث وخامت بیماری و شدت آن می شود. در واقع نازک تر شدن استخوان ها و ضعیف تر شدن آنها خطر شکستگی سایر اندام های بدن را افزایش می دهد. علائم پوکی استخوان شدید به گونه‌ای است که اگر شما عطسه یا سرفه بکنید ممکن است که دچار شکستگی استخوان ها شوید. البته در پاره‌ای از موارد ممکن است که این بیماری با کمردرد و یا گردن درد های طولانی مدت و مزمن نشان داده شود. افرادی که دچار پوکی استخوان شدید هستند معمولاً بعد از مدت زمان کوتاه، قدشان کوتاه تر می شود و یا به اصطلاح عوام افت قدی پیدا می کنند.
در واقع کوتاهی قد به علت کمر درد، گردن درد و آرتروز ناشی از پوکی استخوان ایجاد می شود. در این گونه موارد، شکستگی در مهره های گردن یا کمر اتفاق می افتد و باعث می شود که قد هر فرد کوتاه تر شده و یا افت کند. در این حالت معمولا استخوانها انقدر ضعیف و شکننده می شوند که حتی ممکن است که ستون فقرات نیز آسیب ببیند.
اگر فردی دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان شود معمولاً بعد از گذشت مدت زمان زیادی بهبود پیدا می کند. البته مدت زمان بهبودی نیز به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد فاکتورهایی نظیر شدت شکستگی، نوع شکستگی، سابقه بیماری و سن فرد.
تشخیص پوکی استخوان به چه صورت است؟
تشخیص کلینیکی این بیماری از طریق سنجش تراکم استخوان و یا رادیوگرافی استخوان های بدن است. برای اینکه بتوانید درک درستی از بیماری پوکی استخوان داشته باشید، می توانید عکس استخوانهای فرد سالم را در کنار رادیوگرافی استخوانهای فرد مبتلا به پوکی استخوان قرار دهید، بدین ترتیب به راحتی متوجه تفاوت این دو رادیوگرافی خواهید شد. پوکی استخوان البته علل دیگری نیز دارد که یکی از عوامل رایج آن در افراد پر کاری تیروئید است. البته در پاره ای موارد نیز مصرف طولانی مدت بعضی از داروها نیز باعث ابتلا به پوکی استخوان می شود.
عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان کدامند؟
ابتلا به پوکی استخوان و همچنین شدت آن در افراد مختلف به فاکتورهای زیادی بستگی دارد که از جمله ی این فاکتورها، افزایش سن، و یائسگی زنان است.
سن
بزرگترین علتی که باعث ابتلا به پوکی استخوان و شدت آن می شود، افزایش سن است. در کل زندگی هر فرد معمولا استخوانها قدیمی به طور معمول بازسازی و احیا می شوند، با این شرایط از سن ۳۰ سالگی به بعد عمل بازسازی استخوانها به گونه ای انجام می پذیرد که دیگر آن استحکام قبلی در استخوان ها دیده نمی شود. استحکام کمتر استخوان ها در سنین سی سال به بعد باعث می شود که چگالی استخوانهای فرد کمتر شده و در واقع شکننده تر شوند و نتیجتا بیشتر در معرض آسیب و شکستگی قرار گیرند.
یائسگی
یائسگی در زنان میانسال نیز یکی دیگر از عوامل مهم ابتلا به این بیماری است. این عارضه که معمولا در زنان بین ۴۵ تا ۵۵ ساله دیده می شود بر اثر تغییر در سایر فعالیت های بدن و همچنین میزان ترشح هورمون ها باعث از بین رفتن بیشتر تراکم استخوانها می شود. اگر چه مردان نیز در همین سن و سال تراکم استخوان هایشان را کم کم از دست می دهند اما باز هم به نسبت زنان کمتر دچار پوکی استخوان شدید می شوند. در هرحال با رسیدن به سن ۷۰ تا ۷۵ سالگی زنان و مردان تقریبا با سرعت یکسانی تراکم استخوان هایشان را از دست داده و دچار این بیماری می شوند.
دیگر عوامل تشدید کننده ی پوکی استخوان کدامند؟
- نژاد
- جنسیت
- ارث
- تغذیه ی ناکافی
- تغذیه ی نامناسب
- بی تحرکی و عدم فعالیت
- عدم انجام تمرینات ورزشی
- لاغری های مفرط
- سیگار کشیدن
- قلیان کشیدن
- استفاده از سایر موارد مخدر و …..
روش های درمان پوکی استخوان یا بیماری خاموش کدامند؟
پوکی استخوان درمان صد درصدی ندارد و صرفا می توان از پیشرفت این بیماری زجرآور جلوگیری کرد. اما قطعا پیشگیری و استفاده از داروها و مکمل های غذایی می تواند روند رشد این بیماری را کند کرده و عوارض آن را کمتر کند.
در واقع روش های درمانی پوکی استخوان باعث کند شدن روند تجزیه و متخلخل شدن استخوان ها شده و برخی از روش های جدید درمانی می تواند محرک باز سازی استخوانها در بدن شود.
درمان های خانگی و طبیعی پوکی استخوان یا بیماری خاموش کدامند ؟
از آنجایی که معمولا داروهای پوکی استخوان عوارض جانبی دارند به همین دلیل بسیاری از افراد ترجیح می دهند که روند این بیماری را با داروهای گیاهی کند کنند. استفاده از سویا، شبدرقرمز و کوهوش سیاه به روند کند شدن این عارضه کمک زیادی می کند. با این حال از آنجایی که ممکن است برخی از افراد به استفاده از این داروهای گیاهی حساسیت داشته باشند لذا قبل از مصرف آنها به صورت مداوم حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
مصرف فلفل دلمه و کلم بروکی و انواع کلم ها و همچنین لبنیات کم چرب یکی دیگر از مواد خوراکی درمانی است که باعث می شود روند پوکی استخوان کند شود.
البته مکمل های غذایی زیادی نظیر کلسیم و ویتامین D وجود دارد که هر فردی می تواند قبل از ابتلا به پوکی استخوان از این مکمل ها استفاده کند تا هم از ابتلا به این بیماری خاموش جلوگیری کند و هم استخوانهای خود را در دراز مدت تقویت کند. یکی دیگر از راه های پیشگیری و تا حدودی درمان پوکی استخوان داشتن تحرک و انجام فعالیت های ورزشی است که بهتر است که هر فردی به طور روزانه حدود نیم تا یک ساعت به انجام فعالیت های ورزشی بپردازد تا بتواند در دراز مدت سلامت بدن خود را تضمین کند. ورزش کردن و در صورت عدم توانایی، پیاده روی های روزانه می تواند نقش بسیار موثری در پیشگیری از پوکی استخوان بازی کند.
حال اگر تا حدودی متوجه خطرات این بیماری شده اید، بهتر است که از همین امروز شروع به انجام فعالیت های ورزشی و پیاده روی کنید چرا که انجام تمرینات ورزشی جدا از کاهش درصد ابتلا به پوکی استخوان، مزایای زیاد دیگری نیز دارد که قطعا در دراز مدت متوجه تاثیرات آن بر سلامتی روح و روان خود خواهید شد.
