لگن هايــي کــه حـالا ارزانترينشـان صـد ميليـون شـده! چنـدی پیـش گـزارش تحقيـق و تفحـص مجلـس، از صنعـت خودروسـازي قرائـت شـد. ایــن »مثنــوي لگن نامــه« توضيــح ميدهــد که»چــرا هنــوز لگــن ســوار ميشــويم؟« بــا خوانــدن ایــن گــزارش: میفهمیــم، تیــم تفحــص بــه ایــن جمعبنــدی رســیده اســت، کــه قيمت هــاي دســتوري و عرضــه خــودرو بــه قيمتهــاي زيــر قيمــت بــازار، درآمدهــاي هنگفــت بــه جيــب واســطهها ســرازير ميکنــد. روي هــر پرايــد حــدود ۳۰ ميليــون تومــان از جيــب مصرف کننــده نهايــي بــه دلالان و افــراد داراي امتيــازات ويــژه منتقــل ميشــود!
ميفهميـم، نيـروي انسـاني ۱۲ درصـد هزينـه توليـد خودروسـت در حالیکــه در دنيــا حــدود ۴ درصــد اســت، حــالا چــرا ایــن خودروســازان ایــران اینقــدر مــازاد نیــروی انســانی دارنــد؟
دولــت، ن. م. و ن. ا. )تقریبــا همــه بــه جــز ب. ز.( در اســتخدام بــی رویــه نيــروي انســاني موثرنــد. خودروســازي ها تبدیــل شــده اند، بــه آژانــس کاریابــی بــرای برخــی مقامــات ذی نفــوذ!
میفهمیــم، مقامــات دســتور داده بودنــد، در ســنگال کارخانــه خودروسـازي احـداث شـود؛ شـد؛ بـرق نداشـتند؛ تعطيـل شـد. قابــل واگــذاري و فــروش هــم نيســت. اینهــا میشــود هزینــه سـوخت شـده، هزینـه سـوخت شـده هـم مـی آیـد روی قیمـت ماشـین!
ميفهميـم کـه دولـت و سـازمان بازرسـی با اجبـار خودروسـازان بــه فــروش فــوری، پیشــفروش و قیمت‌‌گــذاری دســتوری اشـتباه، ۳۰ هزارمیلیـارد تومـان بـه دو خودروسـاز بـزرگ زيـان وارد کردهانــد. ایــن زیــان را چــه کســی بایــد جبــران کنــد؟
ميفهميــم کــه تعــارض منافــع و مداخلــه دولــت و نهادهــای سیاســتگذار بــازار، خودروســازان، هیئــت مدیــره و مدیــران عامــل شــرکتهای خودروســاز، ســهامداران، مجلــس، تأمین کننــدگان خــاص، نهادهــای نظارتــی، قضایــی و امنیتــی، نظـام فـروش، نماینـدگان فـروش و سـازمانهای متولـی نظـارت کیفــی و توســعه اســتانداردها (کســي ديگــه نبــود؟!!) باعــث ناکارآمـدي و فسـاد شـده اسـت. کشـور هنـوز قانـون مديريـت تعــارض منافــع نــدارد!
ميفهميــم، طــی ســنوات گذشــته )۱۳۸۸ تــا ۱۳۹۱ )عــدم رعایــت اصــول اولیــه انعقــاد قــرارداد و اخــذ تضامیــن معتبــر از خریــداران خارجــی، ســبب ایجــاد بالــغ بــر ۵۰ میلیــون دلار مطالبــات سوختشــده و مشــکوک لاوصول در ایــران خــودرو شــده اســت. ۵۰ میلیــون دلار مــی شــود ۱۰۰۰ میلیــارد تومــان!
ميفهميــم، خودروســازها بنــگاهداری هــم ميکننــد بــه نحــوي کــه در پایــان ســال ۱۳۹۷ ایــران خــودرو دارای ۱۰۷ شــرکت بــوده و تعاونی هــای خــاص و اعتبــار کارکنــان نیــز دارای ۱۲شــرکت فعــال اســت. شــرکت ســایپا هــم کنتــرل ۶۴ شــرکت فعــال و ۱۲ شــرکت غیرفعــال را در اختیــار دارد. وضعیــت بنــگاه داریشــان هــم جــوري اســت کــه اطلاعــات برخــی شـرکت ها حتـی در اختیـار خودروسـازان نيسـت. ایـن سـاختار مالکيــت و ســهامداري شــرکتهاي خودروســازي تودرتــو و
مســتعد فســاد اســت.
ميفهميــم کــه تحريمهــاي بين المللــي ســبب عقبماندگــي خودروســازان ايرانــي و عــدم مشــارکت واقعــي خودروســازان در همکاري هــاي صنعتــي شــده اســت. ميفهميــم کــه نــرخ ارز و قيمتگــذاري دســتوري و تلاطــم نــرخ ارز بــراي صنعــت خــودرو مصيبتبــار بــوده و رانــت بســيار خلــق کــرده اســت. و جالب تــر اینکــه در ایــن گــزارش اشــاره شــده کــه هيئــت رئيســه مجلــس، نيــروي انتظامــي، قــوه قضائيــه و برخــي ســازمان هاي حاکميتــي بــا تيــم تحقيــق و تفحــص همــکاري نکردهانــد. عجيــب نيســت!! فکــر مــی کنیــد چــرا همــکاری نکــرده انــد؟
خلاصــه اینکــه وقتــی هــر کســی میآیــد و خودروســازان را مجبــور میکنــد کــه در هــر ناکجاآبــادی(مثــال ســنگال) ســرمایه گذاری کنــد، دســت آقــازادهاش را در ایـران خـودرو و سـایپا بنـد میکنـد، رانـت دلا از سـود تولیدکننـده و نفـع خریـدار بیشـتر اسـت، وقتـی خودروسـازان مـا ارتبـاط شـان بـا جهـان بخاطـر تحریـم هـا قطـع اسـت، وقتـی شـرکت هـای خودروسـازی در مجموعـه اقتصـادی شـان صـد کار دیگـر هـم مـی کننـد در کنـار هـم خودروسـازی، وقتـی تعـارض منافـع در شـبکه روابــط بیــن ذینفعــان مــوج میزنــد، همیــن کــه مــا لگــن ســوار ميشــويم، جــاي شــکر دارد.
ســوار شــدن بــر خودروهــاي بهتــر و ارزانتــر داخلــي، فقــط بعــد از درمــان ايــن مشــکلات ممکــن ميشــود. ايــن درمــان قطعــا امکانپذيــر اســت، سياســتگذار و سياســتمدار بايــد بــه لازاماتــش تــن بدهــد.
مبـارزه بـا فسـاد بـا گرفتـن سـاطين و آويـزان کردنشـان از چنـد نقطـه، امکانپذيـر نيسـت. دل خلايـق را هـم ديگـر خنـک نميکنـد، تـا سـازوکارهای بنیادیـن درسـت نشـوند، ایـن سـازوکار، سـلطان پـرور اسـت!
بـه ایـن فکـر کنیـم چـرا تلويزيـون نبايـد چنـد سـاعت برنامـه را بـه واکاوي و تشـريح کلمـه بـه کلمـه ايـن گـزارش اختصـاص دهـد؟ از آن خـرس پانـدا کـه چنـد وقـت يکبــار در چيــن بچــه ميزاييــد کــه مهمتــر اســت.
