هر آنچه باید درباره دیابت بدانید
هر آنچه درباره دیابت باید بدانید | دیابت معروف به بیماری قند خون، یک بیماری متابولیکی است که باعث افزایش قند خون می شود. هورمون انسولین قند را از خون به داخل سلولهای منتقل می کند تا ذخیره شود یا برای انرژی استفاده شود. با دیابت ، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا نمی تواند به طور موثری از انسولین ساخته شده استفاده کند. در صورتی که قند خون یا همان دیابت درمان نشود می تواند به اعصاب ، چشم ها ، کلیه ها و سایر اعضای بدن آسیب برساند.
انواع مختلف دیابت
- دیابت نوع ۱ : یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی به سلولهای پانکراس ، جایی که انسولین ساخته می شود حمله کرده و آنها را از بین می برد. مشخص نیست که علت این حمله چیست. حدود ۱۰ درصد افراد دیابتی این نوع دیابت را دارند.
- دیابت نوع ۲ : زمانی به وجود می آید که بدن در برابر انسولین مقاوم شود و در نتیجه قند در خون جمع شود.
- پیش دیابت: زمانی اتفاق می افتد که قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد ، اما آنقدر بالا نیست که به دیابت نوع ۲ مبتلا شوید.
- دیابت بارداری: به قند خون بالا در دوران بارداری دیابت بارداری گفته می شود. هورمون های انسداد انسولین تولید شده توسط جفت باعث این نوع دیابت می شوند.
دیابت چه علائمی دارد؟
دیابت در اثر افزایش قند خون ایجاد می شود و خود را به شکل های مختلف نشان می دهد. در بعضی از افراد کاهش وزن دیده می شود و در زنان و مردان این علائم می تواند متفاوت باشد. به طور کلی علائم عمومی دیابت عبارتند از:
- افزایش احساس گرسنگی
- تشنگی زیاد
- کاهش وزن
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی مفرط
- زخم هایی که خوب نمی شوند
درباره دیابت نوع ۱ تقریبا همه این علائم به اضافه تغییرات خلقی نیز وجود دارد و درباره دیابت نوع ۲ علائمی مثل افزایش سرعت بهبود زخم ها هم دیده می شود، زیرا افزایش سطح گلوکز باعث بهبودی زخم می شود. در مورد دیابت بارداری اکثر زنان هیچ علائمی ندارند. این بیماری اغلب در طی یک آزمایش معمول قند خون یا آزمایش گلوکز خوراکی که معمولا بین هفته های ۲۴ و ۲۸ بارداری صورت می گیرد تشخیص داده می شود. در موارد نادر ، یک زن مبتلا به دیابت بارداری ممکن است علائمی مثل تشنگی یا ادرار بیش از حالت نرمال را نیز تجربه کند. علائم دیابت ممکن است آنقدر خفیف باشد که در ابتدا ابتلا تشخیص آن سخت باشد.
چرا دیابت می گیریم؟
دلایل مختلفی برای ابتلا به انواع مختلف دیابت وجود دارد. بعضی از این دلایل به سیستم ایمنی بدن مربوط می شود و برخی دیگر به دلیل مصرف بیش از اندازه قند است. در یک دسته بندی جداگانه می شود علل ابتلا به هر یک از انواع قند خون را به صورت زیر دسته بندی کرد:
دیابت نوع ۱
پزشکان دقیقا نمی دانند چه چیزی باعث دیابت نوع ۱ می شود. بنا به دلیلی که هنوز شناخته شده نیست ، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلولهای بتا تولید کننده انسولین در لوزالمعده را مورد حمله قرار داده و از بین می برد. شاید دلیل این موضوع ژن ها باشد، این احتمال وجود دارد که برخی از اختلالات ژنتیکی باعث این موضوع باشند. علاوه بر این برخی از ویروس ها هم می توانند در این مورد دخالت داشته باشند و باعث حمله به سیستم ایمنی بدن شوند.
دیابت نوع ۲
دلیل دیابت نوع ۲ ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی است. اضافه وزن یا چاقی نیز خطر ابتلا به این نوع از قند خون را افزایش می دهد. وزن اضافی به ویژه در شکم ، سلول های بدن را در برابر اثرات انسولین بر قند خون مقاوم می کند. این وضعیت حتی می تواند ریشه ژنتیکی هم داشته باشد. اعضای خانواده ژن های مشترکی دارند که احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ و اضافه وزن در آنها را بیشتر می کند.
دیابت بارداری
دیابت بارداری نتیجه تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. جفت هورمون هایی تولید می کند که سلول های زن باردار را نسبت به اثرات انسولین کمتر حساس می کند. این موضوع باعث افزایش قند خون در دوران بارداری می شود. زنانی که هنگام بارداری اضافه وزن دارند و یا در طی بارداری بیش از حد وزن اضافه می کنند ، بیشتر در معرض دیابت بارداری قرار دارند. هم ژن ها و هم عوامل محیطی در ایجاد دیابت نقش دارند.
چه عواملی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد؟
عوامل خاصی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد. خانواده ، محیط و شرایط پزشکی قبلی شما همگی می توانند بر احتمال ابتلا به دیابت تاثیر بگذارند. در مورد دیابت نوع ۱ اگر کودک یا نوجوان باشید ، پدر یا مادری یا خواهر و برادر مبتلا به این بیماری داشته باشید یا ژن های خاصی را که با این بیماری در ارتباط هستند در بدن شما وجود داشته باشد ، به احتمال زیاد به دیابت نوع ۱ مبتلا می شوید. درباره دیابت نوع ۲ خطر ابتلا به این نوع دیابت در صورت افزایش موارد زیر بیشتر می شود:
- اضافه وزن
- ۴۵ سال یا بزرگ تر
- پدر یا مادر یا خواهر و برادری که دیابت نوع ۲ دارند
- عدم فعالیت جسمی
- دیابت بارداری
- پیش دیابت
- فشار خون ، کلسترول یا تری گلیسیرید بالا
درباره دیابت بارداری، خطر ابتلا این نوع دیابت در صورتی افزایش پیدا می کند که:
- اضافه وزن داشته باشید
- بالای ۲۵ سال سن داشته باید
- در دوران بارداری قبلی خود به دیابت بارداری مبتلا شده باشید
- سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲ داشته باشید
- سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشید
ابتلا به دیابت چه عوارضی دارد؟
قند خون بالا به اندام ها و بافت های بدن آسیب می رساند. هر چقدر قند خون بالاتر باشد و هر چه بیشتر با آن زندگی کنید ، مسلما دچار عوارض بیشتری خواهید شد. عوارض مرتبط با دیابت عبارتند از:
- بیماری قلبی ، حمله قلبی و سکته مغزی
- نوروپاتی
- نفروپاتی
- رتینوپاتی و از دست دادن بینایی
- از دست دادن شنوایی
- آسیب به پا مانند عفونت ها و زخم هایی که بهبود نمی یابند
- بیماری های پوستی مانند عفونت های باکتریایی و قارچی
- افسردگی
- زوال عقل
دیابت چطور کنترل یا درمان می شود؟
پزشکان دیابت را با چند داروی مختلف درمان می کنند. برخی از این داروها از طریق دهان مصرف می شوند ، در حالی که برخی دیگر به صورت تزریق در دسترس هستند. در مورد دیابت نوع ۱ انسولین درمان اصلی آن است. انسولین جایگزین هورمونی می شود که بدن شما قادر به تولید آن نیست. چهار نوع انسولین وجود دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. سرعت تاثیر هر کدام از آنها از زمان شروع تزریق تا زمانی که بر بدن تاثیر بگذارد متفاوت است.
- انسولینی که اثر سریع دارد: در عرض ۱۵ دقیقه شروع به اثر می کند و اثرات آن ۳ تا ۴ اثر آن باقی می ماند.
- انسولینی که اثر کوتاه دارد: در عرض ۳۰ دقیقه شروع به اثر می کند و ۶ تا ۸ اثر آن باقی می ماند.
- انسولینی که اثر متوسط دارد: در عرض ۱ تا ۲ ساعت شروع به اثر می کند و ۱۲ تا ۱۸ اثر آن باقی می ماند.
- انسولینی که اثر طولانی دارد: چند ساعت پس از تزریق شروع به اثر می کند و ۲۴ ساعت یا بیشتر اثر آن باقی می ماند.
دیابت و رژیم غذایی چه ارتباطی با هم دارند؟
تغذیه سالم موضوع اصلی مدیریت و کنترل دیابت است. در برخی موارد ، تغییر رژیم غذایی برای کنترل بیماری کافی است. در دیابت نوع ۱ سطح قند خون بر اساس انواع غذاهایی که می خورید افزایش یا کاهش می یابد. غذاهای نشاسته ای یا شیرین باعث می شود که سطح قند خون به سرعت افزایش پیدا کند. اما پروتئین و چربی باعث افزایش تدریجی بیشتری می شوند. ممکن است پزشک شما توصیه کند که میزان مصرف روزانه کربوهیدرات ها را محدود کنید. همچنین باید میزان کربوهیدرات را با دوز انسولین متعادل کنید. دریافت مقدار مناسب پروتئین ، چربی و کربوهیدرات هم می تواند به شما در کنترل قند خون کمک کند.
درباره دیابت نوع ۲ خوردن انواع غذاهای مناسب می تواند قند خون را کنترل کرده و به کاهش وزن اضافی هم کمک کند. تنظیم میزان کربوهیدرات نقش مهمی در غذا خوردن برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد. یک متخصص تغذیه می تواند به شما کمک کند تا بدانید در هر وعده غذایی چند گرم کربوهیدرات مصرف کنید. برای ثابت نگه داشتن سطح قند خون ، سعی کنید وعده های غذایی کم در طول روز بخورید و بیشتر غذای سال مثال خوراکی های زیر را در برنامه غذایی خود داشته باشید:
- میوه ها
- سبزیجات
- غلات کامل
- پروتئین بدون چربی مانند مرغ و ماهی
- چربی های سالم مانند روغن زیتون و آجیل
درباره دیابت بارداری داشتن یک رژیم غذایی متعادل هم برای شما و هم برای کودک در طول نه ماه براداری مهم است. انتخاب صحیح غذا می تواند به شما کمک کند از مصرف داروهای دیابت جلوگیری کنید. بهتر است اندازه های وعده های غذایی خود را رعایت کرده و غذاهای شیرین یا شور را محدود کنید. اگرچه برای تغذیه کودک در حال رشد خود به مقداری قند نیاز دارید ، اما باید از خوردن زیاد غذا خودداری کنید. تهیه یک برنامه غذایی با کمک یک متخصص تغذیه باعث می شود تا از حفظ سلامتی خود و جنین در طی دوران بارداری مطمئن شوید.
دیابت یا قند خون از جمله بیماری هایی است که بسیاری از افراد این روزها به آن مبتلا می شوند. سبک زندگی ، برنامه غذایی نامناسبف بارداری و زنتیک از جمله عواملی هستند که در به وجود آمدن این بیماری نقش دارند. به همین دلیل هر فرد باید با توجه به شرایط خود برنامه غذایی یا فعالیت بدنی مناسبی را انتخاب کند تا بتواند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرده و یا تا حد امکان آن را به خداقل برساند.
