خبر ساده اما نکته دار بود؛ «اغلب ماسک های های مورد استفاده مردم کارایی لازم را ندارند». اعلام این خبر از طرف رییس انجمن صنایع نساجی ایران باعث شد تا وسواس بیشتری نسبت به خرید و استفاده ماسک در ایام کرونا به خرج دهیم.
با توجه به اینکه یکی از عمده‌ترین دلایلی را که مسئولان امر برای جلوگیری از تشدید کرونا عنوان می‌کردند، استفاده از ماسک توسط همه آحاد جامعه بود و همیشه ماسک را اولین مانعی که باعث قطع زنجیره سرایت می شده بیان می کردند، حال با دانستن اینکه خیلی از ماسک هایی که استفاده میکنیم کارآیی لازم را ندارند و نمی توانند جلوی نشر کرونا را بگیرند، باید کمی بیشتر اندیشه کنیم.
با توجه به حرف های رییس انجمن منسوجات ایران، اکثر ماسک های موجود در بازار مانع عبور ویروس نیست و تا این مساله حل نشود، عملا چند هفته تعطیلی شهر ها کارایی لازم را نخواهد داشت.
به نظر می رسد، بتوان با یک ذره بین معمولی به راحتی تفاوت بین لایه های مختلف استفاده شده در یک ماسک با کیفیت و بی کیفیت را مشاهده نمود. ماسک هایی با کیفیت نامناسب که مانع عبور ویروس نمیشوند و باید حتما جهت ارزیابی کیفیت آن ها چاره ای اندیشید.
به گفته کارشناسان حوزه سلامت، مهمترین پارامتر در طراحی لایه های ماسک، اندازه ذرات است، در حال حاضر تکنولوژیهای مختلفی ازجمله اسپان‌باند، ملت‌بلون و ترموباندینگ در دنیا برای تولید لایه‌های نازک وجود دارد که جاذب های قوی ذرات ریز می باشند. لیکن در ساخت ماسک های ایمنی از کرونا، باید از لایه هایی استفاده شود که اندازه تخلخل های آنها از قطر ویروسها کمتر باشد. باتوجه به اینکه عمدتا قطر ویروس کرونا کمتر از ۸۵ نانومتر است؛ لایه های ماسک باید به گونه ای طراحی شوند که اندازه روزنه های آن کمتر از این مقدار باشد تا بتوانند مانع عبور ویروس گردند. اکثر ماسک های موجود فاقد لایه هایی با این ویژگی هستند.
با توجه به نتایج آنالیزی که روی حدود ۵۰ نمونه ماسک تولید داخل انجام شده است، متاسفانه مشاهده شده که اکثر این ماسکها از استاندارد های لازم برخوردار نیستند و در نتیجه با هر بار تنفس ذرات زیر ۸۵ نانومتر از جمله ویروس کرونا به راحتی از این ماسکها عبور می کنند. چالش زمانی آغاز شد که اعلام شد هر فردی می تواند بدون اخذ مجوز، ماسک تولید کند و حتی مسئولین در رسانه ملی اعلام کردند که مردم از پارچه های معمولی در منزل خود ماسک تهیه کنند.این راه حل شاید در گام اول جهت کاهش التهابات جامعه لازم بود. ولی در حال حاضر پاسخگو نیست.
همه خوب می دانیم که با ایجاد مصونیت گسترده در افراد جامعه (بااستفاده از ماسک های ایمن) و تغییرات دائمی در رفتار جامعه می توان از این آشفته بازار نجات پیدا کرد و این کار نیازمند یک عزم همگانی است. به نظر می رسد با توجه به گذر از ایام پرالتهاب اولیه شیوع ویروس کرونا که جو روانی حاصل از آن باعث هجوم مردم برای تامین ماسک و کمبود آن در بازار شده بود، الان وقت آن باشد که با استفاده از توان بالای متخصصان داخلی و به کارگیری ظرفیت شرکت های دانش بنیان که در این زمینه فعال می باشند، نسبت به ساخت و تولید و عرضه ماسک هایی مطابق با استانداردهای لازم و دارای ایمنی کافی برای جلوگیری از سرایت کرونا، اقدام نمود تا از مراجعه مبتلایان به بیمارستانها کمی کاسته شود و حافظان سلامت فرصت تمدید تنفسی پیدا کنند و شهروندان هم بالاخره فرصت اینکه ماسک درست را انتخاب و استفاده کنند، داشته باشند.
