هر آنچه که باید درباره بیماری آلزایمر بدانید
هر آنچه که باید درباره بیماری آلزایمر بدانید | بیماری آلزایمر نوعی زوال عقل است. اصطلاحات “زوال عقل” و “آلزایمر” گاهی به جای هم استفاده می شوند. با این حال این دو با هم یکی نیستند. بیماری آلزایمر در واقع نوعی زوال عقل است.
زوال عقل اصطلاح وسیع تری برای بیماری هایی است که علائم مربوط به از دست دادن حافظه مانند فراموشی و گیجی را دارند. دمانس شامل شرایط خاص تری مانند بیماری آلزایمر ، پارکینسون ، آسیب مغزی آسیب دیده و موارد دیگر است که می تواند باعث بروز این علائم شود.
طبق گفته انجمن آلزایمر ، بیماری آلزایمر ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد زوال عقل را تشکیل می دهد. بیماری آلزایمر بیشتر افراد مبتلا ، پس از ۶۵ سالگی تشخیص داده می شود. اگر آلزایمر قبل از این سن تشخیص داده شود ، به طور کلی به عنوان بیماری آلزایمر زودرس شناخته می شود. هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد ، اما روش های درمانی وجود دارد که می تواند پیشرفت بیماری آلزایمر را کندتر کند.
بیماری آلزایمر دقیقا چیست؟
اگرچه بسیاری از افراد اسم بیماری آلزایمر را شنیده اند ، اما برخی از آنها دقیقا نمی دانند که آلزایمر چیست. بیماری آلزایمر یک بیماری مزمن است، که علائم آن به تدریج بروز می کند و مغز را تخریب می کند ، به این معنی که مغز آهسته آهسته کوچک می شود.
هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد اما بعضی از درمان ها به روند پیشرفت بیماری آلزایمر کمک کرده و کیفیت زندگی بیمار را بهتر می کنند. این احتمال وجود دارد که هر کسی به بیماری آلزایمر مبتلا شود اما افراد خاصی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
آلزایمر و زوال عقل یکی نیستند ، بلکه بیماری آلزایمر نوعی زوال عقل است. برای بیماران مبتلا به آلزایمر هیچ نتیجه قابل انتظار خاصی وجود ندارد. برخی از افراد مدت طولانی با علائم خفیف این بیماری زندگی می کنند ، در حالی که در عده ای دیگر علائم این بیماری به سرعت پیشرفت می کند.
بیماری آلزایمر متداول ترین نوع زوال عقل است. علائم اصلی این بیماری با از دست دادن حافظه ، به خصوص حافظه موقت در دوران پیری شروع می شود. این علائم کم کم با از دست دادن قدرت تشخیص زمان ، افسردگی ، از دست دادن قدرت تکلم ، گوشه گیری ادامه پیدا کرده و در نهایت با مرگ در اثر ناراحتی های تنفسی تمام می شود.
مرگ بر اثر بیماری آلزایمر پس از پنج تا ده سال از شروع علائم این بیماری اتفاق میفتد. با این حال گفته می شود که شروع بیماری، در واقع حدود بیست سال قبل از شروع بروز علائم آغاز می شود. این بیماری با از دست رفتن برخی مناطق مغز و به اصطلاح نکروزه شدن سلول های مغز در مناطق مختلف سیستم عصبی و ایجاد ساختارهای پروتئینی کروی شکلی به نام پلاک های پیری در خارج نورون های برخی مناطق مغز و سایر تغییراتی که در مغز به وجود می آید، اتفاق میفتد.
بیماری آلزایمر را یک روان پزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۶ میلادی معرفی کرد. این بیماری معمولا بالای ۶۵ سال بروز می کند، با این حال، آلزایمر زودرس نیز وجود دارد که در سنین کمتر از ۶۵ سال اتفاق میفتد. پیش بینی می شود که در سال ۲۰۵۰ میلادی از هر ۸۵ نفر یک نفر به بیماری آلزایمر مبتلا باشند.
چه عواملی باعث بیماری آلزایمر می شود؟
متخصصان حتی یک مورد مشخص را به عنوان علت بیماری آلزایمر مشخص نکرده اند، اما عوامل مختلفی را شناسایی کرده اند که در افراد مبتلا به این بیماری دیده شده است. برخی از این علائم عبارتند از:
- سن. بیشتر افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند ، ۶۵ سال به بالا دارند.
- سابقه خانوادگی. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا شده است ، به احتمال زیاد شما هم به آن مبتلا خواهید شد.
- ژنتیک. ابتلا به بیماری آلزایمر می تواند ارثی باشد.
به این نکته توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند مورد از این عوامل، لزوما به معنای ابتلا به بیماری آلزایمر نیست. تشخیص دقیق بیماری آلزایمر به عهده پزشک متخصص آن است و فقط با داشتن چندین علامت، نباید تصور کنید که آلزایمر گرفته اید.
چه ارتباطی بین بیماری آلزایمر و ژنتیک وجود دارد؟
همانطور که در بالا اشاره شد، هیچ علت مشخصی برای ابتلا به بیماری آلزایمر وجود ندارد ، اما این احتمال وجود دارد که ژنتیک نقشی ویژه ای در ابتلا به این بیماری داشته باشد. به خصوص یک ژن، با نام آپولیپوپروتئین E (APOE) مورد توجه محققان است. بررسی بیماران نشان داده است که این ژن با شروع علائم آلزایمر در بزرگسالان مسن ارتباط دارد.
پزشکان وجود این ژن در بدن یک فرد را با انجام آزمایش خون مخصوص برای این کار تشخیص می دهند. وجود این ژن لزوما به معنی ابتلا به این بیماری نیست، اما نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به آن است. بنابراین ، باید این موضوع را در نظر داشته باشید که حتی اگر کسی این ژن را داشته باشد ، ممکن است به آلزایمر مبتلا نشود.
عکس این امر نیز صادق است؛ کسی ممکن است به آلزایمر مبتلا شود که اصلا این ژن را ندارد. واقعیت این است که هیچ راهی وجود ندارد که بتوان با اطمینان گفت که آیا فردی به آلزایمر مبتلا می شود یا خیر. ژن های دیگر نیز می توانند خطر ابتلا به آلزایمر و آلزایمر زودرس را افزایش دهند.
بیماری آلزایمر چه علائمی دارد؟
همه افراد هر از گاهی فراموشی را تجربه می کنند. اما افراد مبتلا به بیماری آلزایمر برخی از رفتارها و علائم دائمی را نشان می دهند که با گذشت زمان بدتر هم می شود. هر یک از این علائم با توجه به مرحله بیماری تغییر می کند. این موارد می تواند شامل این علائم باشد:
- از دست دادن حافظه که بر فعالیت های روزمره تأثیر می گذارد
- مشکل در انجام کارهای آشنا مانند استفاده از اجاق گاز
- مشکل در حل مسئله
- مشکل در گفتار یا نوشتن
- اختلال در تشخیص زمان و مکان
- کاهش بهداشت شخصی
- تغییر روحیه و شخصیت
- کناره گیری از دوستان ، خانواده و جامعه
آیا ابتلا به آلزایمر مراحل مختلفی دارد؟
آلزایمر از آن دسته بیماری هایی است که مرحله به مرحله پیشرفت می کند ، به این معنی که علائم با گذشت زمان به تدریج بدتر می شوند. آلزایمر به هفت مرحله تقسیم می شود که در زیر توضیح داده شده است.
مرحله ۱٫ در این مرحله هیچ علامتی وجود ندارد.
مرحله ۲٫ اولین علائم مانند فراموشی ظاهر می شود.
مرحله ۳٫ اختلالات جسمی و روانی خفیف مثل کاهش حافظه و تمرکز ظاهر می شود. این موارد شاید فقط توسط افراد بسیار نزدیک به فرد بیمار قابل مشاهده باشد.
مرحله ۴٫ آلزایمر اغلب در این مرحله تشخیص داده می شود ، اما هنوز هم خفیف به حساب می آید. از دست دادن حافظه و عدم توانایی در انجام کارهای روزمره در این مرحله کاملا مشهود است.
مرحله ۵٫ علائم متوسط تا شدید در این مرحله پیدا می شود و فرد بیمار به کمک و مراقبت نیاز پیدا می کند.
مرحله ۶٫ در این مرحله ، یک فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است در انجام کارهای روزمره ، مثل غذا خوردن و پوشیدن لباس ، به کمک نیاز داشته باشد.
مرحله ۷٫ این مرحله شدیدترین و آخرین مرحله آلزایمر است. ممکن است گفتار و حالت های صورت از بین برود.
برای تشخیص آلزایمر از چه آزمایش هایی استفاده می شود؟
هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال ، پزشکان آزمایش های مختلفی را برای تشخیص این بیماری انجام می دهند. این آزمایش ها می تواند شامل آزمایش های ذهنی ، جسمی ، عصبی و تصویربرداری باشد.
پزشکان معمولا با آزمایش وضعیت ذهنی شروع می کنند. این نوع آزمایش ها معمولا شامل بررسی وضعیت حافظه کوتاه مدت ، بلند مدت و تشخیص جهات نسبت به مکان و زمان است. به عنوان مثال ، ممکن است از فرد این سوالات پرسیده شود:
- امروز چه روزی است؟
- چه کسی رئیس جمهور است؟
- لیست کوتاهی از کلمات بنویسید
بعد از این سوالات احتمالا یک معاینه بدنی هم انجام می دهند. به عنوان مثال ، فشار خون ، ضربان قلب و دمای بدن را اندازه گیری می کنند. در بعضی موارد ، ممکن است آزمایش ادرار یا خون را برای فرد بنویسند. این احتمال هم وجود دارد که یک معاینه عصبی برای تشخیص اثر مثلا یک عفونت یا سکته مغزی نیز انجام شود. در طول این آزمایش ها ، عکس العمل ، توانایی عضلات و گفتار را بررسی می کنند.
علاوه براین موارد، احتمال تصویر برداری از مغز نیز وجود دارد. این نوع تصویر برداری ها شامل ام آر آی، سی تی اسکن ، اسکن PET و غیره است. آزمایشات دیگری که پزشک ممکن است انجام دهد شامل آزمایش خون برای بررسی ژن هایی است که ممکن است نشان دهد یک فرد در معرض خطر بیماری آلزایمر قرار دارد.
چه دارویی برای آلزایمر استفاده می شود؟
هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر شناخته نشده است. با این حال ، پزشکان از داروها و سایر روش های درمانی را برای کاهش علائم این بیماری و به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری تا حد ممکن ، استفاده می کنند. برای آلزایمر زودرس یا خفیف ، پزشکان از داروهایی مثل دونپزیل (Aricept) یا ریواستیگمین (Exelon) استفاده می کنند.
این داروها به بالا نگه داشتن سطح استیل کولین در مغز کمک می کنند، که نوعی انتقال دهنده عصبی است و به حافظه کمک می کند. برای درمان آلزایمر متوسط تا شدید ، پزشکان معمولا از داروهای دونپزیل (Aricept) یا ممانتین (Namenda) استفاده می کنند.
ممانتین به جلوگیری از تثیر گلوتامات اضافی کمک می کند. گلوتامات یک ماده شیمیایی مغزی است که در بیماری آلزایمر با مقادیر بیشتری آزاد می شود و به سلول های مغزی آسیب می رساند. علاوه بر این، این احتمال وجود دارد که پزشک برای کمک به درمان علائم مربوط به آلزایمر داروهای ضد افسردگی ، داروهای ضد اضطراب یا داروهای ضد روان پریشی را توصیه کند.
جمع بندی
بیماری آلزایمر از آن دسته بیماری هایی است که امکان ابتلا به آن در بسیاری از افراد وجود دارد. علائم این بیماری هنوز به درستی مشخص نیست و داروی قطعی برای درمان آن هنوز کشف نشد است. در صورت تشخیص این بیماری در مراحل اولیه، این امکان وجود دارد که روند پیشرفت آن به تاخیر بیفتد.
محققان برای جلوگیری و یا کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، تغییر سبک زندگی و جایگزین کردن عادات کلی زندگی سالم را به عنوان روش های جلوگیری از این بیماری پیشنهاد می کنند. ترک سیگار ، انجام ورزش منظم ، رژیم غذایی گیاهی ، مصرف خوراکی های حاوی آنتی اکسیدان و داشتن یک زندگی اجتماعی فعال، از جمله توصیه هایی پزشکان برای جلوگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر است.
