محمد امامی : بنا به گزارش مرکز آمار ایران،هزینه خانه سازی در بهار ۹۹ از ناحیه تورم «مصالح وتجهیزات ساختمانی» و «دستمزد عوامل و نیروی انسانی ساخت وسازها» با رشد ۱۸درصدی در مقایسه با یک فصل قبل زمستان ۹۸ همراه شد.
این میزان تورم در این بازه زمانی تقریبا با تورم فصلی مسکن در بهار ۹۹برابر است. آمارها نشان میدهد متناسب با افزایش قیمت ایجاد شده در میانگین نرخ ۷۱قلم از پرکاربردترین مصالح وتجهیزات ساختمانی و همچنین دستمزد عوامل و نیروی انسانی شاغل در ساخت وسازهای پایتخت، میانگین قیمت مسکن نیز در بهار امسال، تقریبا به همین میزان در مقایسه با زمستان ۹۸افزایش یافته است.
درحالی هزینه ساخت مسکن در بهار امسال در مقایسه با زمستان سال گذشته از ناحیه رشد هزینه ساخت در لیست مهمترین اجزای هزینه بر ساخت و سازها بدون احتساب هزینه تامین زمین- ۱۸ درصد افزایش یافته است که در سه ماه اول سال جاری هزینه ساخت مسکن از این محل در مقایسه با مدت مشابه سال قبل هم رشد ۲۶ /۵درصدی را تجربه کرده است. در واقع هزینه ساخت مسکن در ۷۱ قلم منتخب از اجزای هزینهای ساخت وساز که بیشترین اثر را بر افزایش هزینه ساخت مسکن دارند(بدون احتساب نوسانات قیمتی زمین،) در دو دسته تحولات مربوط به هزینههای دستمزد عوامل و نیروهای انسانی ساخت و ساز همچون کارگران ساختمانی، بناها، مهندسان و… از یک سو و نرخ رشد پرکاربردترین مصالح وتجهیزات ساختمانی از سوی دیگر از سوی مرکز آمار ایران محاسبه و اعلام شده است.نکته قابل توجه در این گزارش آن است که تورم فصلی ۱۸درصدی در فهرست این اقلام پرکاربرد ومنتخب ساختمانی با تورم فصلی مسکن در بهار ۹۹ تقریبا برابر است.
سوال مهمی که در این رابطه مطرح میشود آن است که آیا تحولات قیمتی بازار مصالح و تجهیزات ساختمانی و افزایش دستمزد عوامل و نیروی انسانی پروژه های ساختمانی در افزایش قیمت مسکن در بهار امسال اثرگذار بوده یا تورم فصلی مسکن منجر به بروز تورم فصلی در فهرست اقلام هزینه ای ساخت وساز شده است؟
به نظر میرسد افزایش هزینه های ساخت وساز بخشی از افزایش قیمت مسکن در امسال را رقم زده است از این بابت که برخی از سازنده ها پس از مواجهه با افزایش قیمت اقلام ساختمانی از جمله دستمزدها، قیمت مصالح و تجهیزات ساختمانی، اقدام به اعمال افزایش قیمت روی واحدهای آماده خود کرده اند. یعنی افزایش قیمتی که بهطور منطقی باید خود را در واحدهای نوسازی که بهطور متوسط از یک سال آینده به بازار مسکن عرضه میشوند نشان دهند، از امسال در قیمت فروش آپارتمان های آماده عرضه اثرگذار شده است.
بررسی ها همچنین نشان میدهد تورم فصلی هزینه های ساخت مسکن در امسال از ناحیه دستمزدهای پرداخت شده به عوامل و نیروی انسانی کار شامل کارگران و بناهای ساختمانی، مهندسان و سایر مشاغل همچون راننده های ماشین آلات حملکننده ساختمانی و… بیش از تورم فصلی مصالح وتجهیزات ساختمانی بوده است.
کارشناسان همچنین بخش قابل توجهی از تورم مربوط به هزینه های ساخت مسکن را مربوط به تغییرات نرخ ارز و نوسانات سایر بازارها عنوان میکنند. به خصوص در بخش مصالح و تجهیزات ساختمانی که بخش قابل توجهی از آنها یا بهصورت مستقیم یا بهصورت غیرمستقیم با تحولات ارزی در ارتباط بوده وهر گونه نوسانات ارزی میتواند در تغییر نرخ آنها نیز موثر واقع شود. آمارها نیز این موضوع را اثبات میکند. مصالح ساختمانی و تجهیزاتی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم وابسته به بازار ارز و تحولات آن هستند در راس فهرست پرتورم ترین مصالح و تجهیزات ساختمانی قرار گرفته اند.
سفته بازی هایی که چشم مالیات را کور می کنند
چند وقتی است ، مالیات بر عایدی سرمایه های غیر مولد از جمله مسکن ، در جامعه مطرح و کار به مجلس و تدوین قانون کشیده شده است. تمام اینها درحالیست که به نظر می رسد زیر ساخت های لازم برای بهره برداری از قوانین تدوین شده در بخش مالیات برمسکن را نداریم. قبل از هر چیز باید به این نکته توجه کنیم باید ببینیم که آیا شرایطی برای اجرای این قانون را داریم یا خیر. یعنی اینکه سیستم معاملاتی ما شفافیت لازم را دارد یا خیر.
اگر سیستم شفاف باشد، امکان اخذ مالیات تسهیل می شود. تصویب این قانون مستلزم محاسبه عایدی است که باید زیرساخت آن تامین شود.به نظر می رسد، بهتر است به جای مالیات بر عایدی، مالیات بر حجم سرمایه مورد توجه قرار گرفته و اجرا شود چرا که مالیات بر عایدی بر سرمایه نمی تواند مانع دلالی و سوداگری شود. قانون مالیات بر عایدی سرمایه ملک را می توان با معاملات صوری دور زد و قانون را بی اثر کرد اما اگر حجم سرمایه و دارایی اندازه گیری شده و بر اساس آن مالیات تعیین شود، موجب بهبود وضعیت اقتصادی می شود. با توجه به اینکه اصل موضوع مالیات بر عایدی مسکن مورد تایید است اما موضوع مهمتر چگونگی و روش اجرای چنین طرحی است و نباید از مولفه های اقتصاد سیاسی و اعمال نفوذ قدرتمندان غفلت کرد. چگونه می توان از کسی که به اندازه بودجه دولت، دارایی دارد انتظار همراهی با این طرح ها را داشت؟
مهدی روانشادنیا، کارشناس اقتصاد مسکن
