به گزارش مجله خبری این هفته؛ مدرس دانشگاه و رییس اداره امور اجتماعی شهرداری اصفهان گفت: آموزش خودمراقبتی و افزایش آگاهی کودکان و نوجوانان درخصوص روش های حفظ سلامت فردی، بهترین شیوه برای کاهش پدیده کودک آزاری است و مدارس و کودکستان ها باید نسبت به آن، اهتمام ویژه ای داشته باشند.
«مسعود مهدویان فر» با بیان این مطلب، افزود: کودک آزاری و سوء استفاده جسمی از کودکان و نوجوانان، پدیده شوم و خطرناکی است که سلامت و آینده این قشر را به خطر انداخته و مشکلات جسمی و روانی عدیده ای همچون سوء تغذیه، احساس گناه و ندامت، اضطراب و افسردگی، کاهش اعتماد به نفس، بدگمانی و ناامنی را برای آنها پدید می آورد و حتی در مواردی نادر، منجر به سوء مصرف دارو، استفاده از مشروبات الکلی، اعتیاد به مواد مخدر و خودکشی می شود.
وی با اشاره به اینکه پژوهش های روانشناختی نشان داده است، ریشه و منشا برخی از رفتارهای ضد اجتماعی و جرایم و بزهکاری ها به دوران کودکی افراد بازمی گردد، تصریح کرد: افرادی که در کودکی دچار آزار و اذیت می شوند، گاه در دوران بزرگسالی درصدد گرفتن انتقام از جامعه برمی آیند و با انجام رفتارهای خرابکارانه تلاش می کنند نارضایتی و تشویش درونی خود را بروز داده و با گشودن عقده های روانی خویش، به آرامشی تصنعی و گذرا دست یابند.
رییس اداره امور اجتماعی شهرداری اصفهان، آموزش خودمراقبتی را مهمترین ابزار برای پیشگیری از پدیده کودک آزاری و تبعات اجتماعی ناشی از آن، برشمرد و خاطرنشان کرد: والدین باید از زمانی که کودک، قادر به گفت و گو و درک محیط پیرامون خود می شود، درخصوص حریم شخصی، اندام خصوصی بدن و رعایت حدود و فاصله اجتماعی، با او گفتگو کرده و موقعیت های خطرآفرین و نحوه مقابله با آنها را به او آموزش دهند.
وی، باورهای غلط و پندارهای نادرستی نظیر بی حیا شدن کودکان یا از میان رفتن حرمت والد و فرزندی را از جمله خطاهای شایعی برشمرد که کودکان و نوجوانان را ناآگاه و آسیب پذیر بار می آورد و افزود: آموزه های خودمراقبتی چندین اصل مشخص و علمی دارد که والدین باید آنها را از طریق مطالعه کتب تربیتی، تماشای فیلم های آموزشی یا شرکت در جلسات مشاوره فراگرفته و با زبانی ساده و قابل درک، به کودکان خود منتقل نمایند.
این پژوهشگر سیاست گذاری اجتماعی، جلسات حضوری یا مجازی انجمن اولیا و مربیان مدارس را بهترین فرصت برای آموختن این مسایل به والدین ذکر نمود و اظهار داشت: در این جلسات باید از والدین خواسته شود، مهارت «نه گفتن» را به فرزندان خود بیاموزند و تاکید کنند چنانچه فردی خواست با نقض حریم خصوصی آنها، به لمس جسمانی آنها بپردازد یا انتظارات غیرمعمولی همچون تماشای تصاویر نامناسب از آنها داشته باشد، فورا خشم خود را ابراز نموده و به فرد آزارگر، نه بگویند.
وی رازدار دانستن پدر و مادر و عدم اعتماد به غریبه ها را از دیگر اصول آموزش خودمراقبتی به کودکان برشمرد و ادامه داد: والدین باید به کودکان خود تاکید کنند، هیچ غریبه ای حق ندارد رفتار نادرستی انجام دهد و پس از آن، از آنها بخواهد آن راز را در سینه خود نگه دارند، بلکه باید به محض وقوع هر پیشامد غیرمعمولی، در اسرع وقت، افشای راز نموده و موضوع را با پدر و مادر و مربیان آموزشی خود در میان بگذارند چراکه آنها تنها افراد امین و رازدار زندگی آنها هستند.
مهدویان فر با بیان اینکه اغلب کودک آزاری ها از سوی نزدیکان کودک و افرادی که خانواده به آنها اطمینان داشته، رخ داده است، تصریح کرد: فراهم نمودن شبکه ای امن همچون پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ ها برای تعاملات کودک و پرهیز از صمیمیت او با افراد نامطئن همچون همسایگان یا افراد ناشناس در محله، تا حد زیادی مانع از بروز کودک آزاری می شود.
این مدرس دانشگاه، محدوده ایمن زمانی و مکانی را از دیگر نکات مهم برای آموزش خودمراقبتی به کودکان و نوجوانان دانست و تاکید کرد: کودکان و نوجوانان باید از حضور در فضاهای خلوت و بی دفاع شهری نظیر زمین های ورزشی دورافتاده یا ساختمان های متروکه، مکان های مستتر و نیمه تاریک و فضاهای بسته و نامطمئن پرهیز نموده و حضور بیرون از خانه را صرفا به ساعات مشخصی از روز که خیابان ها و معابر، شلوغ و پر رفت و آمد است، موکول نمایند.
رییس اداره امور اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، شیوه صحیح ابراز عواطف را از دیگر اصول آموزش خودمراقبتی به کودکان عنوان نمود و خاطرنشان کرد: بچه ها باید بدانند شیوه های ابراز عواطف همچون در آغوش گرفتن و بوسیدن یکدیگر، تنها مختص به روابط والد و فرزندی و خویشاوندان بسیار نزدیک همچون خاله، عمه و… است و اگر مایل به انجام این رفتارها نیستند، هیچ کسی حق ندارد آنها را وادار به انجام آن کند.
مهدویان فر، موقعیت شناسی و تقویت مهارت حل مساله را از اصول مهم در تربیت کودک و تعلیم خودمراقبتی ذکر نمود و گفت: باید در هنگام آموزش کودکان، شرایط ناایمن و موقعیت های حساس و حادثه ساز را به صورت فرضی برای آنها ترسیم نموده و از آنها بخواهیم درخصوص راه حل های درست در چنین موقعیت هایی همچون «گزارش دادن رفتار ناشایست دیگران به پدر و مادر، معلم و مربی خود»، «تماس با پلیس به شماره ۱۱۰ » یا «تماس با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳» تفکر و تمرین نمایند.
وی به تجربه تولید یک فیلم دوربین مخفی با محوریت کودک آزاری در شهر اصفهان اشاره نمود و عنوان کرد: در این برنامه آموزشی، از میان چند ده کودک مورد آزمایش در یکی از پارک های شهر اصفهان، تنها درصد محدودی از کودکان، فریب شخص کودک آزار را نخوردند که این امر نشان می دهد، وضعیت آموزشی ما در حوزه خودمراقبتی چندان مناسب نیست.
این پژوهشگر و مدرس سیاست گذاری اجتماعی، تالیف و انتشار کتاب های تربیتی، تهیه و توزیع فیلم های آموزشی و بهره مندی از ابزارهای مفید و موثر هنری نظیر داستان و انیمیشن را از جمله عوامل موثر در آموزش صحیح کودکان ذکر نمود و یادآور شد: شهرداری اصفهان تاکنون در خصوص تولید محصولات فرهنگی و تشکیل جلسات آموزش و مشاوره، گام های موثری را به پیش برداشته اما لازم است دغدغه تولید محتوای آموزشی مناسب در متولیان فرهنگی کشور و اصحاب هنر و رسانه شکل گرفته و برای تولید این محصولات مفید آموزشی بیش از پیش، تلاش نمایند.
