اقتصاد ایران در نیم قرن اخیر به طورمداوم با شک های فزاینده تورمی روبه‌رو بوده و نرخ تورم عمومی در کشور همواره دو رقمی بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بازارهای سنتی سرمایه‌گذاری در ایران تا چندی پیش، بازارهایی چهارگانه بودند. بازار طلا و سکه، بازار ارز، بازار مسکن و بازار خودرو بازارهای چهارگانه سنتی سرمایه‌گذاری در ایران محسوب می‌شوند اما در دو سال اخیر با ظهور امکانات تازه، دو بازار به فهرست بازارها سرمایه پذیر در ایران افزوده شد.بازار سرمایه و بازار ارزهای دیجیتال این دو بازار نوظهور هستند.
تهدید فرا رسیده؟
تا زمانی که بازارهای سنتی چهارگانه در ایران پذیرای سرمایه های خرد و کلان بودند، امکان رصد جریان نقدینگی وجود داشت. سرمایه های خرد غالبا در بازار طلا و سکه و ارز تجمیع شده و سپس راهی بازار خودرو و مسکن می‌شدند. در دو سال گذشته بازار سرمایه نیز به محلی برای متقاضیان سرمایه‌گذاری بدل شدند. حالا اما طبق اعلام عضو شورای عالی بورس، علیزاده، ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از سرمایه های بورس راهی بازار رمزارزها شده است. نه تنها عضو شورای عالی بورس که دیگر کارشناسان و اغلب مسئولان نسبت به این عطش عجیب برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال هشدار می‌دهند و معتقدند این اتفاق می‌تواند تهدیدی برای اقتصاد تلقی شود.
چرا بازار رمز ارز رونق گرفت؟
بسیاری این سئوال را مطرح میکنند که چرا بازار رمز ارزها رونق گرفت؟ برای پاسخ به این باید دو مسئله مورد توجه قرار گیرد. بازار رمزارزها تنها در ایران بازاری پررونق نیست بلکه در تمام جهان این بازار به بازاری نوظهور و جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل شده است. از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان معتقدند تحت‌تاثیر شیوع کرونا در تمامی کشورهای جهان، بازارهای سنتی نظیر بازار سهام، بازار نفت و بازار طلا با تلاطم‌های شدیدی روبرو شدند و در نتیجه این تغییرات اقتصادی، فضا برای ظهور بازار ارزهای دیجیتال مهیا شد.
گوش شنوایی نبود
از حدود دو سال قبل، بورس اوراق بهادار به بازاری مهم برای به سرمایه‌های سرگردان تبدیل شد. در این دوره زمانی تمام هشدارها درخصوص ریسک بالای سرمایه‌گذاری بدون مطالعه، ناشنیده باقی ماند و بسیاری از افراد بدون تخصص کافی نسبت به خرید سهام در بازار سرمایه اقدام کردند. آفتاب بخت بازار سرمایه اما زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد غروب کرد و ۱۰ ماهی است این بازار با عقب‌نشینی‌های پی‌درپی به نقطهای بحرانی در اقتصاد ایران بدل شده است.
تا زمانی که بازارهای سنتی چهارگانه در ایران پذیرای سرمایه های خرد و کلان بودند، امکان رصد جریان نقدینگی وجود داشت. سرمایه های خرد غالبا در بازار طلا و سکه و ارز تجمیع شده و سپس راهی بازار خودرو و مسکن می‌شدندنکته اینجاست که ریزش بازار سرمایه زمینه را برای ظهور بازاری بسیار پرریسکتر از تمامی بازارهای سنتی و مدرن ایران فراهم آورد و در این شرایط بازار رمزارزها به کانون بحران آینده تبدیل شد.
سرنوشت بورسی ها در راه است؟!
بسیاری از کارشناسان معتقدند بازار رمزارز در حقیقت بازاری است که در داخل کشور متمرکز نیست و سرمایه‌گذاری در این بازار در حقیقت نوعی خروج سرمایه از کشور تلقی میشود.
از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که بازار رمز ارزها به زودی با جمع شدن دامنه کرونا و بازگشت اعتماد به بازارهای سنتی، شاهد کاهش قیمت‌ها خواهد بود. در این صورت سرمایه‌گذار ایرانی نه‌فقط از کاهش قیمت ارزهای دیجیتال، بلکه از کاهش قیمت ارز در کنار این اتفاق به صورت توأمان متضرر خواهد شد. از سوی دیگر باید توجه داشت که بازار رمزارزها تضمین خاصی را ندارد و سرمایه‌گذاران این بازار باید ریسک بلوکه شدن سرمایه هایشان در ایران را بپذیرند چرا که حتی ممکن است چنین اتفاقی به دلیل اعمال سیاستهای تحریمی علیه ایران رخ بدهد.
به نظر می‌رسد در شرایط کنونی، تدبیر لازم باید از سوی دستگاه های حاکمیتی نظیر وزارت صمت؛ وزارت نیرو و بانک مرکزی برای روشن شدن ابعاد معامله و استخراج رمز ارز روشن شود و این نهادها در قامت رگولاتور با مشخص کردن شرایط مانع از شکل‌گیری سیاه‌چاله‌ای تازه در اقتصاد ایران شوند. در غیر این صورت بحران سوخت شدن سرمایه‌ها این بار در کنار فرار سرمایه‌ها از ایران کام اقتصاد را تلخ خواهد کرد.
