کسی که معتقد است اصفهان نیاز به فکر گسترده دارد تا بتواند با جذب سرمایه گذار و توریست به آنچه لایقش است برسد. گفت و گوی زیر حاصل مصاحبه ای است که با سرکنسول سابق ایران در گوانگجو که معتقد است ایران کشور ارزانی نیست، است.
شفاف سازی مساله ای است که شما در سخنانتان به کرات استفاده می کنید. آیا ما در زمینه بحث گردشگری توانسته ایم از این موضوع استفاده کنیم و آیا رسانه ها از این مقوله استفاده کرده اند؟
متاسفانه باید بگویم که رسانه ها در این زمینه محافظه کاری می کنند . خیلی از اوقات ما نیاز به تبلیغات شفافی داریم که بسیار نادر است . جالب اینجاست که به رغم اینکه بسیاری از مردم فکر می کنند که توریست ها اصفهان را می شناسند اینطور نیست. در بسیاری از موارد به دلیل اینکه تبلیغات بسیار کم است خیلی از پتانسیل هایی که در اصفهان وجود دارد دیده نمی شود و بالقوه باقی می ماند.
درست است اما یکی از چالش هایی که در اصفهان وجود دارد عدم زیرساخت های مناسب است که جذب توریسم را زیر سوال خواهد برد و آنطور که باید ، شاید نتوان از پتانسیل های گردشگری اصفهان استفاده کرد.
بله ولی من اعتقاد دارم که باید اول اصفهان را معرفی کنیم بعد به فکر ساخت هتل باشیم. تنها راه برای افزایش گردشگران این است که اصفهان و ایران را به دنیا معرفی کنیم. مشکل ما این است که هر اتفاقی که اطراف ما در منطقه رخ میدهد، مردم عادی آن را به ایران تسری میدهند. آژانسها باید مرتب آفرهای مختلف در وبسایتشان بگذارند و ایران و اصفهان را به کشورهای هدف معرفی کنند.» به گفته او، لازم است که از یک سو، گروههای بازاریابی به طور مرتب به کشورهای هدف سفر کنند و این سفرها منجر به امضای قراردادهایی حتی در زمینه تبادل اطلاعات گردشگری (exchange information tourism) باشند. به این صورت که آنها اطلاعات گردشگری و معرفی ایران و اصفهان را در وبسایتهای معتبرشان قرار دهند و متقابلا ایران هم همین روند را داشته باشد. حتی هیئتهای معرفی ایران، اصفهان و مثلث طلایی میتوانند کار معرفی حرفهای و تخصصی این مقاصد را در کشورهای هدف انجام دهند. بنابراین مسائلی مانند هتل سازی پس از روند معرفی، مطرح میشوند. اول باید بتوانیم اصفهان را به دنیا معرفی کنیم و بعد هتلها را افزایش دهیم.
به نظر شما چرا لغو ویزا برای اتباع ترکیه و پرواز مستقیم هم نتوانسته پای گردشگران این کشور را به اصفهان باز کند؟
در اصفهان ۲۵۰ آژانس خدمات گردشگری وجود دارد، اما فقط ۲۰ آژانس در زمینه ورود گردشگر کار میکند. آژانسهای ما برای فرستادن توریستها به خارج تجهیز شده اند. ما زمانی میتوانیم توریست در اصفهان داشته باشیم، که آژانسهای آن کشور هم برای فرستادن گردشگرانشان به ایران برنامهریزی کنند. جالب اینجاست که ایران بر خلاف تصوری که می شود اصلا مقصد ارزانی نیست و تورهای ایران بسیار گران هستند. برای مثال همین الان آژانسهای تهران قیمت تور چین برای شانگهای و پکن با پرواز و هتل پنج ستاره را بین ۷ تا ۸ میلیون تومان اعلام کرده اند، در حالی که وقتی توریست چینی بخواهد همین سفر را در ایران انجام دهد و به اصفهان و تهران و شیراز برود، هزار و ۵۰ یورو فقط هزینه تور بدون بلیت هواپیماست. قیمت تور با هتل پنجستاره تا ۲۷۵۰ دلار هم زده شده. دلیل این گرانی هم هتلهای ما هستند؛ مخصوصا هتلهای اصفهان.
دفتر وزارت امور خارجه در اصفهان چه کاری میتواند در راستای افزایش اطلاعات گردشگری برای اصفهان انجام دهد؟
برای معرفی اصفهان میتوانیم از طریق سفارتها و کنسولگریها در کشورهای خارجی اقدام کنیم. این کار را با چین شروع کردهایم. با اتریش، ترکیه و مسکو هم در آینده همکاریهایی در این زمینه خواهیم داشت. ما میتوانیم اطلاعات درباره فرهنگ، ذائقه و خواستههای گردشگران ملیتهای مختلف را از سفارتخانه ها بگیریم و در اختیار آژانس ها قرار دهیم. همین امروز گزارشی دو صفحهای درباره فرهنگ و خواستههای چینیها آماده کردیم و برای آژانسها فرستادیم.
اما موضوعی که هنوز مغفول مانده استفاده از پتانسیل های خواهرخوانده ها است که می تواند در تعامل با اصفهان در زمینه توسعه توریسم موثر باشد.
خب بله . خیلی ها معتقدند با اینکه اصفهان خواهر خوانده های زیادی دارد اما نتوانسته از عواید و ثمرات آن استفاده کند،اما در دنیا مرسوم است که خواهر خواندگی برای هر شهری اعتبار باشد، حتی اگر هیچ برنامه ای در این زمینه اجرا نشود این موضوع یک برند برای اصفهان مطرح می شود و مخاطبان حساب دیگری روی اصفهان باز می کنند و باعث توسعه مباحث هنری و فرهنگی و اقتصادی خواهد شد. به هر حال به دلیل محدودیت هایی که در کشور ما وجود دارد ما باید به سمت مسائل فرهنگی و هنری برویم و روزنامه ها و مجلاتی که در این زمینه فعال هستند بایستی بخشی از این بار را به دوش بکشند.البته این موضوع را هم متذکر شوم که مشکلات زیاد است و اگر بخواهیم خودمان را با کشور ترکیه مقایسه کنیم ضعیف هستیم و باید پله های بیشتری را طی کنیم با توجه به اینکه برای گردشگر هنوز ظرفیت ما پر نشده است .
برند سازی درعرصه صنعت گردشگری چقدر می تواند به کیفیت جذب گردشگر به خصوص در اصفهان کمک کند؟
برند سازی یکی از ضرورت ها و اولویت های مهم جمهوری اسلامی برای توسعه و تقویت این صنعت است . متاسفانه ما هنوز در این زمینه با مشکلات فراوانی روبرو هستیم . به عنوان مثال در بخش فرودگاهی که همچنان مسائل زیادی در آن ساماندهی نشده است. فرودگاه هر کشوری پیشانی گردشگری آن کشور است و وضعیت نامطلوب برخی از فرودگاههای بینالمللی ایران به هنگام ورود و خروج مسافر که با شلوغی و ازدحام همراه است، موجب اعتراض گردشگران خارجی شده و با تبعاتی از جمله تبلیغات منفی برای گردشگری کشور همراه است. فرودگاه ها از با ارزش ترین زیر ساخت های جوامع پیشرفته محسوب می شوند و به دلیل برخورداری از پتانسیل های مختلف در رشد اقتصادی کشور ها و کمک به ایجاد توسعه پایدار نقش مهمی دارند. ارزش و اهمیت فرودگاه ها در دنیای امروز به حدی است که برخی کارشناسان فرودگاه ها را لوکوموتیو اقتصادی هر کشور توصیف و وجود فرودگاه های پررونق و کارآمد را عامل رشد اقتصادی و توسعه پایدار می دانند. ما در هفته های گذشته در جلسهای که با مدیریت فرودگاه داشتیم، گفتیم که وجود صرافی در فرودگاه شهید بهشتی اصفهان بسیار لازم است. در همه فرودگاههای دنیا حتی فرودگاههای دورافتاده، جایی برای تبدیل ارز وجود دارد. حتی شاید بگویند بهصرفه نیست چون زیاد مراجعه نداریم. حتی اگر در کوتاهمدت به صرفه نباشد یک فرودگاه بین المللی مهم لازم است که صرافی داشته باشد، حتی مدیریت فرودگاه آن را در قالب یکی از سرویسهای فرودگاهی تلقی کند. در بانک هم باید کسی آشنا به زبان انگلیسی وجود داشته باشد که بتواند نیاز متقاضیان را پاسخ دهد. بعضی از این موارد به گردشگر کمک میکند با اطمینان وارد ایران شود. چرا که مسافران خارجی ممکن است ذهنیتهایی داشته باشند، باید همه چیز برایشان شفاف باشد. هر پولی که پرداخت میکنند، رسید داده شود. به عبارتی در بانک بعد از پرداخت تعرفه ویزا لازم است که رسید برای مسافر پرینت شود. وجود کانتر اطلاعات در سالن پروازهای خارجی و استقرار فردی مسلط به زبان انگلیسی و ترجیحا راهنمای گردشگری در این باجه از جمله نکاتی است که می تواند کمک کننده باشد؛ یکی از پیشنهادهایی که دادهایم این است که سامانههای وزارت امورخارجه، نیروی انتظامی، بانک، ریاست جمهوری و … که در فرودگاه مستقر هستند همه به هم متصل شوند. شبکهای ایجاد شود که نیاز نباشد گردشگر به باجههای مختلف مراجعه و برگههای مختلف را دریافت کند یا تحویل بدهد. امکانات این کار را هم داریم.صدور ویزای فرودگاهی در کشورهای محدودی انجام میشود. خیلی از کشورها اصلا به این روش عمل نمیکنند. البته من معتقدم که ما باید مراحل را کمتر و صدور ویزا را تسهیل کنیم. اما به هر حال نمیتوان درآمدها را کم کرد. در سال گذشته چیزی حدود ۳۰۰ هزار یورو درآمد کنسولی فرودگاهی ما بوده که مستقیم به خزانه واریز میشود. بدون شک با سیاست گذاری و برنامه ریزی و بهره برداری اصولی، مناسب از این جذابیت ها، قابلیت ها با ایجاد زیرساخت ها و بسترسازی و رونق صنعت توریسم می تواند در رشد و توسعه همه جانبه این استان بسیار مهم و اساسی تلقی شود و فرودگاه می تواند فرصت و مزیت مناسبی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی باشد.صنعت توریسم یکی از مهمترین صنایع در جهان است که بطور مستقیم منجر به رشد اقتصادی و اشتغالزایی مناطق توریستی شده و علاوه بر این فرهنگ و رسوم کشور ها را طراحی کرده و نیز موجب ارتقا فرصت ها و شرایط اقتصادی و سرمایه گذاری های مختلف خواهد شد.
متاسفانه ما در فصل اوج سفر با کمبود واحدهای اقامتی مواجه میشویم که همین تعداد محدود نیز از کیفیت مناسب و استانداردی برخوردار نیستند؛برای پذیرایی از گردشگر خارجی با کمبود نیروی انسانی فعال و متخصص روبهرو هستیم و نیروهای فعلی نیز در مقایسه با استانداردهای جهانی آموزش مناسبی ندیدهاند؛قریب بهاتفاق گردشگرانی که از کشورهای اروپایی و آمریکایی به ایران سفر میکنند، گردشگر فرهنگی هستند و مقصد عمده آنان مثلث طلایی ایران، سه شهر اصفهان، یزد و شیراز است طریقه برخورد و تعاملاتی که هست باید به شکل درستی باشد ما هنوز ترددهایی داریم که به شکل نامناسبی چهره شهر ما را زشت می کند.به نظر من عمده چیزی که برای جذب توریسم کم داریم فرهنگسازی است که هزینه و پول نمی خواهد. در بحث گردشگری رسانه ها می توانند نقش عمده ای داشته باشند. کار مهمتری که می توانیم برای جذب گردشگرانجام دهیم این است که باید پا را در تبلیغات فراتر بگذاریم. اکنون تبلیغات ما کاملا داخلی است نمایشگاه باید هم مخاطب خارجی و هم شرکت کننده و مشارکت خارجی داشته باشد در این زمان است که نمایشگاه جذاب و قابل استفاده خواهد شد به این خاطر که توریست داخلی زیاد برای اصفهان درآمدزا نیست بنابراین باید مخاطبمان را بشناسیم و برند سازی کنیم.
از این بحث بگذریم یکی از سوالات این است که مسیر کدام دسته از گردشگران، از محل دفتر وزارت امورخارجه در میانه باغ بلبل (پارک شهید رجایی) میگذرد و ایرانیان یا خارجیها برای چه کارهایی به این دفتر مراجعه میکنند؟
اصفهانیها یا ایرانیها برای همه کارهای کنسولیشان میتوانند به این دفتر مراجعه کنند.
برخی از گردشگران درباره امکان تسهیل صدور ویزا در این دفتر، سوالاتی دارند در این زمنیه می توانید توضیح بیشتری بدهید؟
خب این تصور غلط است که فکر کنیم دفتر وزارت امور خارجه در اصفهان میتواند در مورد صدور ویزای کشورهای دیگر برای اصفهانیها کاری انجام دهد. ما ویزای کشور خودمان را به خارجیها میدهیم. ویزای کشورهای دیگر توسط سفارتخانههای خارجی داده میشود که همه در تهران هستند، به استثنای کنسولگری روسیه که گردشگران متقاضی دیگر لازم نیست به تهران مراجعه کنند. فقط اگر سفارتخانهای بخواهد دفتر صدور روادید در اصفهان تاسیس کند، دیگر لازم نیست به تهران بروید، اما معمولا این کار را انجام نمیدهند. بخش عمده کارمان در این دفتر تایید کردن مدارکی است که دارالترجمهها می آورند تا بعد از تایید به سفارت خارجه در تهران ببرند.
و روزانه چند فقره سند از طرف شما به تایید می رسد؟
روزانه به طور متوسط ۱۵۰ فقره سند تایید می کنیم. در سال گذشته حدود ۲۸ هزار سند تایید کردیم. همه کارهایی که اصفهانیها در مدارک شناسایی و ثبت اسناد میخواهند همین جا انجام می شود و شهروندان برای هیچ مورد کنسولی دیگر احتیاج نیست به تهران مراجعه کنند. در دو زمان دیگر هم مسیر اصفهانیها به این دفتر میخورد، وقتی بخواهند یک خارجی را به ایران دعوت کنند میتوانند فرم دعوتنامه را در این دفتر پر کنند و اگر گردشگر اصفهانی در خارج از کشور فوت کند نیز بخشی از مراحل در اینجا انجام خواهد شد.
در جایی عنوان کرده بودید که به زودی ویزای الکترونیک به عنوان نوع دیگری از ویزا به گردشگران داده میشود، در این مورد می توانید توضیح بیشتری بفرمایید؟
ویزای الکترونیک به این صورت است که دیگر مهری در پاسپورت گردشگران خارجی نمیخورد. همه اطلاعات در کامپیوتر ثبت و فقط مهر ورود و خروج زده میشود. قرار است در آینده ویزای الکترونیک در فرودگاه اصفهان و فرودگاههای شهرهای بزرگ هم اجرا شود. باید گردشگران خارجی متوجه شوند که باوجود ذهنیتی که وجود دارد، گرفتن ویزای ایران بسیار آسان است.
سامانه جدید چه کمکی میتواند به افزایش کمّی گردشگران اصفهان بکند؟ و راهاندازی دفتر وزارت امور خارجه در اصفهان چطور میتواند روند کارهای گردشگران ایرانی و خارجی را تسهیل و به صنعت گردشگری شهر کمک کند؟
اتباع ۶۵ کشور دنیا میتوانند یک روز ناگهان تصمیم بگیرند که به ایران سفر کنند، سریع بلیتی به مقصد تهران، اصفهان، مشهد، کیش، شیراز، بندرعباس، تبریز، لار، کرمان یا مرز دریایی بندر شهید رجایی بخرند و راهی شوند بدون آنکه از قبل پروسه ویزا را طی کرده باشند. فقط اتباع کلمبیا، سومالی، آمریکا، انگلیس، کانادا، بنگلادش، اردن، افغانستان و پاکستان هستند که حتما باید روند اخذ ویزا را ازطریق مراجعه به سفارت ایران در کشور مبدأ طی کنند. گردشگرانی که از طریق پروازهای مستقیم خارجی به فرودگاه بینالمللی اصفهان میآیند، بعد از انجام چهار مرحله، ویزای فرودگاهی (Visa On Arrival) دریافت میکنند. به عبارتی، آنها احتیاج ندارند از یک ماه قبل نوبت تحویل مدارک به سفارت بگیرند، در صفهای مختلف بایستند و ساعتها وقت صرف کنند تا بتوانند به ایران سفر کنند؛ کاری که ما گردشگران ایرانی نه تنها برای گرفتن ویزای شینگن و ویزای کشورهای دورتر باید انجام بدهیم بلکه حتی برای اخذ ویزای کشورهایی مانند هند هم روند زمانبری در پیش داریم. خبر تازه اما این است که روند صدور ویزای فرودگاهی در اصفهان که تا پیش از این نسبتا طولانی بود، حالا با راهاندازی سامانه هوشمند صدور روادید در فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان، تسریع شده است. بخش صدور روادید اولین باجهای است که مسافر خارجی اصفهان با آن روبهرو می شود. این باجه نه در شأن اصفهان است و نه در شأن مامور وزارت امور خارجه که باید در این مکان بنشیند و ویزا صادر کند. امیدوارم تا آخر سال همانطور که وعده داده شده، این فضا هم درست شود. رسیدن مسافران به این باجه آسان است، اما از اینجا به بعد چهار مرحله را باید طی کنند که گاهی به دلیل حضور پرتعداد ممکن است کمی به طول انجامد. اگر گردشگر پیش از سفر به سامانه روادید الکترونیکی جمهوری اسلامی ایران(e_visa.mfa.ir) مراجعه کرده باشد، اینجا کارش آسانتر است. گردشگران میتوانند در این سایت که به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی است، به صورت آنلاین فرمی را تکمیل و مدارکشان را بارگذاری کنند. گفته شده که دو روز پس از این اقدام، جواب ویزا برایشان ارسال میشود. اگر مهر تایید خورده باشد، باید فرم را پرینت بگیرند و با خود به ایران بیاورند. تا پیش از این وقتی مسافران در فرودگاههای ایران این فرم را تحویل می دادند همه اطلاعات به صورت دستی در سیستم وارد میشد، اما حالا در باجه صدور روادید دستگاهی نصب شده که بارکد فرم را خوانده و اطلاعات را در سیستم منتقل میکند. حالا ویزای ایران در عرض یک دقیقه برای گردشگران صادر میشود. بعد باید به باجه بیمه مراجعه کنند و مبلغی حدود ۱۵یورو بپردازند. سپس به باجه بانک بروند و نرخ تعرفه ویزا را که با توجه به ملیتشان متفاوت است، پرداخت کنند. پس از این مراحل ویزایشان لیبل میخورد و باید به پلیس گذرنامه مراجعه کنند تا در پاسپورتشان مهر ورود به ایران خورده شود، اما گردشگرانی که از طریق سامانه اقدامی نکردهاند، در فرودگاه میتوانند چند مرحله بیشتر را طی کنند و ویزا بگیرند. این افراد باید فرم را در ورودی فرودگاه پر کنند و بعد در دفتر نهاد ریاست جمهوری در فرودگاه منتظر جواب استعلامشان بمانند. این روند معمولا در زمان خلوتی حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول میکشد. پس از این مرحله گردشگر میتواند مراحل مراجعه به باجه وزارت امورخارجه، بیمه، بانک و پلیس گذرنامه را طی کند و پاسپورتش رسما مهر ورود به ایران بخورد.البته بیشتر افرادی که با پروازهای اصفهان میآیند، قبلا ویزا را با مراجعه به سفارت یا کنسولگریهای ایران دریافت کرده اند، اما به هر حال چهار باجه در فرودگاه نقش اساسی دارند و ورود گردشگران به ایران متضمن انجام روندهایی در این چهارباجه است.
با تفاسیری که عنوان کردید شما هر کاری برای تسریع ورود گردشگر انجام می دهید ، اما باز هم یک مساله مهم در اصفهان وجود دارد و آن سرمایه گریزی است که باعث می شود اصفهان آنطور که باید و شاید نتواند در زمینه سخت افزاری و زیرساخت های گردشگری موفق عمل کند به این دلیل که بیشتر سرمایه گذاران ترجیح می دهند اگر می خواهند هتلی هم بنا کنند در کیش یا شهرهای دیگر سرمایه شان را خرج کنند. و با این نگاه سرمایه گذار داخلی هم مجاب به سرمایه گذاری نمی شوند چه برسد به سرمایه گذار خارجی که می تواند نقش مهمی در جذب توریسم داشته باشد. در این زمینه شما چه سهمی می توانید داشته باشید تا از این خروج سرمایه ها جلوگیری کنید؟
کسانی که در اصفهان زندگی می کنند باید دید وسیعتری نسبت به این شهر داشته باشند فرض کنیم اگر یک نفر بخواهد سرمایه گذاری کند و نگران این باشد که دچار بروکراسی های سخت اداری شود ترجیح می دهد که در مکانی سرمایه گذاری کند که آسان تر باشد. البته پروژه های خوبی مثل سیتی سنتر در اصفهان توانسته خوان های زیادی را رد کند ولی به این دلیل که نگاه تنگ نظرانه داریم باید با فرهنگسازی مشکلات را رفع کنیم.